Ubezpieczenie obowiązkowe
23 listopada 2016
Kto może być ubezpieczony w Narodowym Funduszu Zdrowia
Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej w Polsce, finansowanych z Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), mają:
- osoby, które mają obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) i mieszkają w jednym z tych państw – jeżeli są objęte obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym,
- osoby, które nie mają obywatelstwa państwa członkowskiego UE/EFTA, a lub Konfederacji Szwajcarskiej, które przebywają w Polsce na podstawie:
- wizy w celu wykonywania pracy,
- zezwolenia na pobyt czasowy (oprócz zezwolenia na podstawie art. 181 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach),
- zezwolenia na pobyt stały,
- zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej,
- zgody na pobyt ze względów humanitarnych,
- zgody na pobyt tolerowany
– jeżeli są objęte obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym,
- osoby, które mają w Polsce status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo korzystają z ochrony czasowej na jej terytorium – jeżeli są objęte obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym,
- osoby, które nie mają obywatelstwa państwa członkowskiego UE/EFTA, ale legalnie mieszkają w innym niż Polska państwie członkowskim UE/EFTA – jeżeli są objęte obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym,
- osoby, które mają obywatelstwo państwa członkowskiego UE/EFTA i nie mieszkają w jednym z tych państw – jeżeli podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce i są objęte:
- ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi,
- ubezpieczeniem społecznym rolników.
Kogo obejmuje obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne
Jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, jeżeli:
- Spełniasz warunki do objęcia ubezpieczeniem społecznym lub ubezpieczeniem społecznym rolników oraz:
- jesteś pracownikiem (w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych),
- jesteś rolnikiem lub domownikiem w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników (wtedy Twoje zgłoszenie i składki obsługuje Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego),
- prowadzisz działalność pozarolniczą lub współpracujesz przy tej działalności,
Ważne!
Nie masz obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, kiedy zawiesisz wykonywanie działalności gospodarczej.
- wykonujesz pracę nakładczą,
- wykonujesz pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo umowy o świadczenie usług, lub współpracujesz z taką osobą
Ważne!
Jeżeli opiekujesz się dzieckiem do lat 3 na podstawie umowy uaktywniającej, również obejmuje Cię obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne - więcej w poradniku poradniku „Nianie w ubezpieczeniu społecznym” (pdf, 225 kB).
- jesteś członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub członkiem rodziny takiej osoby,
- pobierasz świadczenie socjalne wypłacane w okresie urlopu, zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia, wynagrodzenie przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego albo w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie, wynikające z odrębnych przepisów lub układów zbiorowych pracy,
- pobierasz świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia.
- Jesteś żołnierzem i odbywasz zasadniczą służbę wojskową, przeszkolenie wojskowe, ćwiczenia wojskowe, pełnisz służbę kandydacką, służbę przygotowawczą lub służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny – o ile nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Odbywasz służbę zastępczą.
- Podlegasz kwalifikacji wojskowej i pełnisz służbę w Policji, Straży Granicznej i Biurze Ochrony Rządu.
- Jesteś żołnierzem zawodowym lub żołnierzem, który odbywa nadterminową zasadniczą służbę wojskową i służbę okresową.
- Jesteś policjantem.
- Jesteś funkcjonariuszem:
- Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
- Agencji Wywiadu,
- Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
- Służby Kontrwywiadu Wojskowego,
- Służby Wywiadu Wojskowego,
- Biura Ochrony Rządu,
- Straży Granicznej,
- Służby Celno-Skarbowej,
- Służby Więziennej,
- Państwowej Straży Pożarnej.
- Jesteś posłem lub senatorem i pobierasz uposażenie poselskie bądź senatorskie.
- Jesteś sędzią, prokuratorem, ławnikiem sądowym i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Pobierasz emeryturę lub rentę, jesteś w stanie spoczynku i pobierasz uposażenie lub uposażenie rodzinne, pobierasz uposażenie po zwolnieniu ze służby lub świadczenie pieniężne o takim samym charakterze.
- Jesteś uczniem lub słuchaczem zakładu kształcenia nauczycieli w rozumieniu przepisów o systemie oświaty i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Jesteś dzieckiem i przebywasz w domu pomocy społecznej albo placówce pełniącej funkcje resocjalizacyjne – jeżeli nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Jesteś dzieckiem, zanim pójdzie do szkoły i nie przebywasz w żadnej z tych placówek (porównaj punkt 12) oraz nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Jesteś studentem lub uczestnikiem studiów doktoranckich i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu, z wyłączeniem osób, o których mowa w pkt 1 artykułu Ubezpieczenie dobrowolne.
- Jesteś alumnem wyższego seminarium duchownego i teologicznego, postulantem, nowicjuszem i juniorystą zakonu męskiego lub jego żeńskiego odpowiednika, z wyłączeniem osób, o których mowa w pkt 2 artykułu Ubezpieczenie dobrowolne.
- Jesteś słuchaczem Krajowej Szkoły Administracji Publicznej.
- Pobierasz stypendium sportowe po ukończeniu 15 roku życia i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Jesteś osobą bezrobotną i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Pobierasz stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które skierował Cię inny podmiot niż powiatowy urząd pracy, nie jesteś też objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Pobierasz zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne lub nie pobierasz tych świadczeń z przyczyn określonych w ustawie o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, nie jesteś też objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Pobierasz zasiłek stały z pomocy społecznej i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Pobierasz specjalny zasiłek opiekuńczy lub dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Pobierasz świadczenie pielęgnacyjne, przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Pobierasz zasiłek dla opiekuna, przyznany na podstawie przepisów o ustalaniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Jesteś osobą bezdomną i wychodzisz z bezdomności i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Jesteś objęty indywidualnym programem zatrudnienia socjalnego i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Realizujesz kontrakt socjalny i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Masz w Polsce status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, jesteś objęty indywidualnym programem integracji na podstawie przepisów o pomocy społecznej i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Jesteś kombatantem albo osobą represjonowaną i nie jesteś objęty ubezpieczeniami społecznymi w Polsce lub nie pobierasz emerytury bądź renty.
- Jesteś cywilną niewidomą ofiary działań wojennych i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Korzystasz z urlopu wychowawczego i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Masz prawo do świadczeń alimentacyjnych na podstawie ugody sądowej lub prawomocnego orzeczenia sądu i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
- Jesteś rolnikiem lub domownikiem i nie podlegasz ubezpieczeniu społecznemu rolników i nie dotyczą Cię pozostałe punkty (Twoje zgłoszenie i składki na ubezpieczenie zdrowotne obsługuje Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego).
- Jesteś członkiem rady nadzorczej i mieszkasz w Polsce.
- Jesteś aplikantem Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury.
- Pobierasz nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
- Sprawujesz osobistą opiekę nad dzieckiem i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 1 i art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1793, z późn. zm.).