Sposób wyliczenia emerytury

Do ustalenia podstawy obliczenia emerytury uwzględnimy:

• zwaloryzowany kapitał początkowy (jeśli byłeś objęty ubezpieczeniem społecznym przed 1 stycznia 1999 r.);
• zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne, które zostały zapisane na Twoim koncie w ZUS po 1998 r. (do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zaczniemy wypłacać Ci emeryturę);
• jeśli jesteś członkiem otwartego funduszu emerytalnego (OFE)  – zwaloryzowane środki, które są zapisane na Twoim subkoncie w ZUS (w tym również przeniesione z OFE).

Jeśli byłeś objęty ubezpieczeniem społecznym przed 1999 r. i nie byłeś objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi po 1998 r. do ustalenia podstawy Twojej emerytury przyjmiemy tylko Twój kapitał początkowy.

Jeśli ubiegasz się o:

• wcześniejszą emeryturę,
• emeryturę obliczaną w tzw. mieszanej wysokości,
• emeryturę i spełniasz warunki do przyznania Ci okresowej emerytury kapitałowej,

do ustalenia wysokości Twojej emerytury nie uwzględnimy środków, które są zapisane na Twoim subkoncie.

Jeśli otrzymywałeś wcześniejszą emeryturę, to przy obliczeniu wysokości Twojej emerytury, gdy osiągniesz wiek emerytalny, pomniejszymy podstawę obliczenia Twojej emerytury o łączną kwotę świadczeń, którą otrzymałeś.

Średnie dalsze trwanie życia jest to przewidywana liczba miesięcy, przez którą będziesz pobierać emeryturę. Tablice średniego dalszego trwania życia ogłasza co roku w formie komunikatu (do 31 marca) Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim. Tablice te są podstawą do obliczenia emerytur na wnioski zgłoszone od 1 kwietnia do 31 marca następnego roku.

Bierzemy pod uwagę Twój wiek:

• na dzień zgłoszenia wniosku o emeryturę, jeżeli wniosek zgłosiłeś w kolejnych miesiącach po miesiącu, w którym osiągnąłeś wiek emerytalny;
• na dzień osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli wniosek zgłosiłeś w miesiącu, w którym osiągnąłeś ten wiek lub wcześniej.

Twój wiek ustalamy na wymienioną wyżej datę i wyrażamy w ukończonych latach i miesiącach.

Korzystamy z tablicy trwania życia, która obowiązywała w dniu zgłoszenia przez Ciebie wniosku o emeryturę. Jeżeli jednak wniosek o emeryturę zgłosisz przed 1 kwietnia danego roku, a wiek emerytalny ukończysz po 31 marca tego roku, skorzystamy z tablicy obowiązującej od 1 kwietnia danego roku.

Jeżeli osiągnąłeś wiek emerytalny przed zgłoszeniem wniosku i obowiązywała wtedy inna tablica trwania życia, weźmiemy pod uwagę tę tablicę, która będzie dla Ciebie korzystniejsza. Możliwe więc, że zastosujemy tablicę trwania życia obowiązującą w dniu, w którym osiągnąłeś wiek emerytalny.

Od 1 października 2017 r. jest to tablica obowiązująca w dniu, w którym osiągniesz 60 lat, jeśli jesteś kobietą, albo 65 lat, jeśli jesteś mężczyzną.

Jeżeli:

• wniosek o emeryturę z tytułu ukończenia obniżonego wieku emerytalnego zgłosiłeś po 30 września 2017 r. oraz
• przed 1 października 2017 r. nie osiągnąłeś podwyższonego wieku emerytalnego obowiązującego do 30 września 2017 r.,

zastosujemy:

• tablicę obowiązującą w dniu, w którym zgłosiłeś wniosek o emeryturę, lub
• tablicę obowiązującą w dniu, w którym osiągnąłeś obniżony wiek emerytalny, tj. 60 lat, jeśli jesteś kobietą, albo 65 lat, jeśli jesteś mężczyzną,

 - w zależności od tego, co jest dla Ciebie korzystniejsze.

Może wystąpić także inny przypadek wariantowego obliczenia emerytury. Będzie tak, jeżeli urodziłeś się po 31 grudnia 1948 r. i przed 1 października 2017 r. osiągnąłeś podwyższony wiek emerytalny.
W takiej sytuacji zastosujemy średnie dalsze trwanie życia dla wieku przejścia na emeryturę ustalone według tablicy trwania życia obowiązującej:

• w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę, lub
• w dniu osiągnięcia podwyższonego wieku emerytalnego, lub
• w dniu osiągnięcia obniżonego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn),

- w zależności od tego, co jest to dla Ciebie najkorzystniejsze.

Możesz zgłosić taki wniosek w sytuacji, gdy :

• masz już emeryturę obliczoną wyłącznie z uwzględnieniem średniego dalszego trwania życia z tablicy z dnia, w którym zgłosiłeś wniosek, a korzystniejsze byłoby dla Ciebie średnie dalsze trwanie życia z tablicy z dnia, w którym osiągnąłeś obniżony wiek emerytalny (60/65 lat). Na podstawie Twojego wniosku przeliczymy Twoją emeryturę z uwzględnieniem takiego średniego dalszego trwania życia.
• zgodnie z przepisami obowiązującymi do 30 września 2017 r. właściwy był dla Ciebie podwyższony wiek emerytalny i osiągnąłeś ten wiek przed 1 października 2017 r. W takim przypadku, gdy zgłosisz wniosek o ponowne obliczenie emerytury, przeliczymy ją z uwzględnieniem średniego dalszego trwania życia z tablicy obowiązującej w dniu, w którym osiągnąłeś podwyższony wiek emerytalny oraz z tablicy obowiązującej w dniu, w którym osiągnąłeś obniżony wiek emerytalny – jeżeli będzie to dla Ciebie korzystniejsze.

Z emerytury mieszanej możesz skorzystać, jeśli:

• w latach 2009–2014 osiągnąłeś obowiązujący w tym okresie powszechny wiek emerytalny,
• nie pobierałeś wcześniejszej emerytury na podstawie art. 46 lub 50 ustawy emerytalnej,
• nie przystąpiłeś do otwartego funduszu emerytalnego (OFE) lub za naszym pośrednictwem przekazałeś na dochody budżetu państwa środki, które zgromadziłeś na rachunku w OFE.

Wysokość emerytury mieszanej ustalamy częściowo na zasadach dla osób urodzonych przed 1949 r. (tzw. stare zasady), a częściowo na zasadach opisanych w tym artykule (tzw. nowe zasady - por. „Jak obliczamy emeryturę”).  

Proporcje tych części zależą od tego, w którym roku osiągnąłeś wiek emerytalny, a nie od tego, kiedy zgłosisz wniosek o emeryturę.
Jeżeli wiek emerytalny osiągnąłeś w roku:

• 2009 – Twoja emerytura będzie sumą 80% emerytury obliczonej na starych zasadach  i 20% emerytury obliczonej na nowych zasadach,
• 2010 – Twoja emerytura będzie sumą 70% emerytury obliczonej na starych zasadach  i 30% emerytury obliczonej na nowych zasadach,
• 2011 – Twoja emerytura będzie sumą 55% emerytury obliczonej na starych zasadach i 45% emerytury obliczonej na nowych zasadach,
• 2012 – Twoja emerytura będzie sumą 35% emerytury obliczonej na starych zasadach  i 65% emerytury obliczonej na nowych zasadach,
• 2013 i 2014 – Twoja emerytura będzie sumą 20% emerytury obliczonej na starych zasadach i 80 % emerytury obliczonej na nowych zasadach.

Kiedy Twoje świadczenie wynosi mniej niż najniższa emerytura i spełniasz następujące warunki:

• jesteś kobietą  - osiągnęłaś wiek emerytalny i masz co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych;
• jesteś mężczyzną – osiągnąłeś wiek emerytalny i masz co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Sprawdź kwoty najniższych świadczeń emerytalno-rentowych.

Sprawdź, jakie dokumenty złożyć, żebyśmy mogli przyznać Ci emeryturę.

Możemy zwiększyć Twoją emeryturę, jeśli opłacałeś składki na:

• Fundusz Emerytalny Rolników;
• Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników;
• ubezpieczenie emerytalno-rentowe

- o których mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Zwiększenie ustalamy na podstawie zaświadczenia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o okresach opłacania składek.

Nie masz prawa do zwiększenia rolnego, jeśli jesteś uprawniony do emerytury na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub masz okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników 25 lat lub więcej.

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 504).