Twoja niania miała wypadek – co robić

Niania jest objęta obowiązkowym ubezpieczeniem wypadkowym, zatem w związku z chorobą spowodowaną wypadkiem przy pracy ma prawo do:  

• zasiłku chorobowego, który przysługuje od pierwszego dnia ubezpieczenia,
• świadczenia rehabilitacyjnego.

Zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego przysługują  w wysokości 100% podstawy ich wymiaru.

Uwaga!

Prawo do tych świadczeń przysługuje nawet, gdy niania nie wyraziła chęci objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

Jakie zdarzenie jest wypadkiem przy pracy i kto uznaje zdarzenie za taki wypadek

Wypadkiem przy pracy jest nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które spowodowało uraz lub śmierć i nastąpiło m.in. w związku z wykonywaniem pracy przez nianię. ZUS ustala okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy niani i sporządza Kartę wypadku przy pracy.

Wypadek zgłasza niania do najbliższej dla siebie placówki ZUS, w momencie gdy pozwala jej na to stan zdrowia.
W swoim zgłoszeniu przedstawia okoliczności i przyczyny zaistnienia wypadku i załącza niezbędną  dokumentację, który dotyczy tego zdarzenia, a w szczególności: 

• dokumentację lekarską, w tym informacje, które dotyczą udzielenia pierwszej pomocy,
• oświadczenia świadków wypadku, jeśli tacy byli, 
• oświadczenie rodzica/rodziców, o ile mają wiedzę o zdarzeniu lub byli świadkami wypadku, 
• dokumenty innych organów, np. policji lub prokuratury, jeśli w sprawie wypadku organy te prowadziły stosowne postępowanie.

Jakie dokumenty powinieneś przekazać do ZUS, aby niania uzyskała zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego

Dokumentami niezbędnymi do wypłaty zasiłku są:

• dostarczone przez nianię zaświadczenie lekarskie,
  zobacz: przykładowo wypełnione zaświadczenie lekarskie (pdf, 165 kB).
• wypełniony przez Ciebie formularz ZUS Z-3a,
  zobacz: przykładowo wypełniony formularz ZUS Z-3a (pdf, 428 kB).

Ważne!

Zaświadczenie lekarskie wystawione na druku ZUS ZLA niania powinna przekazać Ci nie później niż w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania. Niedotrzymanie przez nianię tego terminu będzie oznaczało obniżenie wysokości należnego jej zasiłku o 25%, dlatego też koniecznie zanotuj na zaświadczeniu datę jego dostarczenia przez nianię. 

Jakie dokumenty powinieneś przekazać do ZUS, aby niania uzyskała świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego

W przypadku świadczenia rehabilitacyjnego przekazujesz do ZUS:

• wniosek niani złożony na druku ZNp-7,
• zaświadczenie o stanie zdrowia (druk OL-9) wypełnione przez lekarza, który leczy nianię,
• kartę wypadku przy pracy.

Co gdy niania uległa wypadkowi w drodze do pracy lub z pracy

W takim przypadku nie przysługują jej świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego. 

Jeśli jest objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, przysługuje jej zasiłek chorobowy z tego ubezpieczenia. Więcej informacji znajdziesz w Twoja niania zachorowała – co robić?

Kto wypłaca zasiłki

• ZUS - jeśli zatrudniasz tylko nianię,
• Ty jako płatnik składek - jeśli zatrudniasz również innych ubezpieczonych, którym wypłacasz zasiłki.

Jak rozliczyć świadczenie niani

Za każdy miesiąc, za który niania otrzyma świadczenie, jako płatnik składek musisz sporządzić i przekazać do ZUS dokumenty rozliczeniowe:

• ZUS DRA deklaracja rozliczeniowa oraz
• ZUS RSA imienny raport miesięczny – jeśli niania otrzyma świadczenie za cały miesiąc, lub także
• ZUS RCA imienny raport miesięczny – jeśli niania otrzyma świadczenie za część miesiąca, a za pozostałą wypłacisz jej wynagrodzenie.

Przykład 1

Niania miała wypadek  przy pracy. W związku z tym nie wykonywała pracy od 1 lipca 2024 r. do 31 lipca 2024 r. i nie miała w lipcu wypłaconego wynagrodzenia. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego za lipiec 2024 r. został jej wypłacony przez ZUS. Dlatego też za ten miesiąc przekażesz do ZUS wypełnione dokumenty rozliczeniowe ZUS DRA i ZUS RSA.
Zobacz: przykładowo wypełniony komplet formularzy ZUS DRA i ZUS RSA (pdf, 1108 kB).
Nie opłacasz za ten miesiąc za nianię składek, gdyż nie osiągnęła w tym miesiącu przychodu, który stanowi podstawę wymiaru składek.

Przykład 2

Wypadek spowodował, że niania nie mogła wykonywać pracy od 4 lipca 2024 r. do 13 lipca 2024 r. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego za ten okres został jej wypłacony przez ZUS. Za przepracowaną część miesiąca niania otrzymała w lipcu 2024 r. wynagrodzenie. Dlatego też:

• gdy wynagrodzenie wypłacone niani w lipcu 2024 r. nie przekraczało kwoty połowy minimalnego wynagrodzenia, przeprowadź weryfikację i przygotuj dokumenty rozliczeniowe i płatnicze w sposób przedstawiony w Twoja niania zachorowała – co robić? (przykład 1),
• gdy wynagrodzenie wypłacone niani w lipcu 2024 r. przekraczało kwotę połowy minimalnego wynagrodzenia, przeprowadź weryfikację i przygotuj dokumenty rozliczeniowe i płatnicze w sposób przedstawiony w Twoja niania zachorowała – co robić? (przykład 2).

Najpóźniej do 20 sierpnia 2024 r. należy opłacić składki na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne za lipiec 2024 r.

Uwaga!

W raporcie ZUS RSA, w którym wykazujesz okres niezdolności do pracy niani w związku z wypadkiem przy pracy, użyj:

• kodu świadczenia 314, gdy niania otrzymała zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego,
• kodu świadczenia 322, gdy niania otrzymała świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego.

Pamiętaj!

Sporządź i przekaż do ZUS dokumenty rozliczeniowe za następny pełny przepracowany przez nianię miesiąc, jeśli otrzymuje wynagrodzenie nie wyższe od połowy minimalnego wynagrodzenia. Na podstawie tych dokumentów ZUS będzie je tworzył systemowo za kolejne miesiące.

Nie musisz wypełniać dokumentów sam. Możesz skorzystać z pomocy naszych pracowników. Wypełnimy za Ciebie wszystkie formularze. Znajdź w tym celu najbliższą siebie placówkę ZUS.

Jeśli chcesz z tego skorzystać, powinieneś mieć ze sobą:

• zaświadczenie lekarskie niani (w przypadku zasiłku chorobowego),
• wniosek niani (w przypadku świadczenia rehabilitacyjnego) wraz z dokumentacją,
• informację o swoim NIP i PESEL,
• imię i nazwisko niani oraz jej PESEL,
• adres zamieszkania niani,
• datę złożenia przez nianię zaświadczenia lekarskiego (w przypadku zasiłku chorobowego),
• informację o wypłaconym niani wynagrodzeniu za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym zachorowała.