Korea Południowa

Z dniem 1 marca 2010 r. weszła w życie Umowa o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Korei z 25 lutego 2009 r. zwana dalej Umową. Tekst Umowy został opublikowany w Dzienniku Ustaw RP z 2010 r. nr. 35 poz. 192. W życie weszło również Porozumienie Administracyjne z 25 lutego 2009 r. w sprawie stosowania Umowy (zwane dalej Porozumieniem) opublikowane w tym samym Dzienniku Ustaw pod pozycją 194.

Zgodnie z zasadą zawartą w artykule 6 ust. 1 Umowy osoba zatrudniona na terenie jednej Umawiającej się Strony, w odniesieniu do tego zatrudnienia, podlega wyłącznie ustawodawstwu tej Umawiającej się Strony. Przepis ten dotyczy jedynie pracowników.

W myśl artykułu 6 ust. 2 Umowy, osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium jednej Umawiającej się Strony i która pracuje na własny rachunek na terytorium drugiej Umawiającej się Strony lub na terytoriach obu Umawiających się Stron, w odniesieniu do tej pracy, podlega wyłączenie ustawodawstwu pierwszej Umawiającej się Strony. Przepis ten dotyczy jedynie osób prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek na terytorium jednego lub obydwu Umawiających się Stron.

Zgodnie z powyższym, osoba pracująca na własny rachunek na terenie Korei a mieszkająca na terytorium Polski, będzie podlegała polskim przepisom z zakresu zabezpieczenia społecznego.
Artykuł 6 ust. 2 Umowy stosuję się również w przypadku, gdy osoba prowadzi działalność na własny rachunek na terenie dwóch krajów: Polski i Korei. W powyższym przypadku o ustawodawstwie będzie decydowało miejsce zamieszkania osoby.

Umowa przewiduje wyjątki od zasady ogólnej zawartej w artykule 6 ust. 1 Umowy. Dotyczą one:

1. pracowników
2. załogi statków powietrznych
3. członków misji dyplomatycznych i urzędników.

Ad. 1
Jeżeli osoba zatrudniona przez pracodawcę mającego siedzibę na terytorium jednej Umawiającej się Strony zostanie delegowana przez tego pracodawcę do pracy na rzecz tego pracodawcy na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, ustawodawstwo pierwszej Umawiającej się Strony dotyczące obowiązkowego ubezpieczenia nadal ma zastosowanie do tego zatrudnienia przez pierwsze sześćdziesiąt miesięcy kalendarzowych, tak jakby pracownik był wciąż zatrudniony na terytorium pierwszej Umawiającej się Strony (art. 7 ust. 1 zdanie pierwsze)
Powyższe oznacza, że pracownik wysłany przez polskiego pracodawcę w celu wykonywania pracy na terenie Republiki Korei, przez okres do 60 miesięcy od daty wysłania podlega ubezpieczeniom społecznym w Polsce. Taka osoba nie będzie natomiast podlegać w tym czasie ubezpieczeniom w Republice Korei.
Artykuł 7 ust. 1 zdanie pierwsze stosuje się także do pracowników, którzy zostali delegowani przez pracodawcę na terytorium jednej Umawiającej się Strony do spółki stowarzyszonej lub zależnej tego pracodawcy na terytorium drugiej Umawiającej się Strony (art. 7 ust. 1 zdanie drugie).
W praktyce może to oznaczać, że pracownik delegowany z Korei może mieć zawartą umowę z polską firmą, będącą spółką stowarzyszoną z firmą koreańską. Osoba taka będzie podlegała koreańskim przepisom z zakresu zabezpieczenia społecznego na podstawie artykułu 7 Umowy.
Strona koreańska wyjaśniła, że spółka stowarzyszona lub zależna oznacza taką spółkę, która jest kapitałowo powiązana ze spółką delegującą.
W przypadku pracowników wysyłanych z Polski do spółek stowarzyszonych lub zależnych możemy mieć do czynienia z następującymi przypadkami:

1. pracownik zatrudniony przez polskiego pracodawcę, który otrzymuje wynagrodzenie od swojego pracodawcy w Polsce, będzie miał również zawartą umowę o pracę ze spółką zależną działającą w Korei i od tej spółki zależnej będzie również otrzymywał wynagrodzenie, ale praca będzie wykonywana tylko w Korei. 
   W takiej sytuacji pracownik podlega ubezpieczeniom społecznym w Polsce wyłącznie z tytułu umowy o pracę zawartej z polskim pracodawcą, a składki na ubezpieczenia społeczne są odprowadzane od przychodu w ramach stosunku pracy zawartego zgodnie z przepisami polskimi.
2. pracownik zatrudniony na podstawie stosunku pracy przez polskiego pracodawcę, wysłany przez tego pracodawcę do spółki zależnej działającej w Korei, który na czas wysłania do pracy do Korei będzie miał udzielony urlop bezpłatny, natomiast na podstawie umowy o pracę zawartej ze spółką zależna w Korei będzie otrzymywał wynagrodzenie od tej spółki.
   W przypadku, gdy pracownik przez cały okres delegowania do Korei pozostaje w spółce polskiej na urlopie bezpłatnym, nie można mówić o delegowaniu w rozumieniu art. 7.1 Umowy. Osoba taka podlega koreańskim przepisom z zakresu zabezpieczenia społecznego na podstawie artykułu 6.1 Umowy.
3. pracownik ma zawartą umowę z polskim pracodawcą (nie będzie przebywał na urlopie bezpłatnym) będzie miał również zawartą umowę o pracę ze spółką zależną działającą w Korei; polski pracodawca nie będzie wypłacał wynagrodzenia pracownikowi tylko firma koreańska. 
   W sytuacji, gdy polska spółka nie wypłaca wynagrodzenia pracownikowi, natomiast jest ono wypłacane wyłącznie przez spółkę koreańską nie można zastosować artykułu 7.1 Umowy. Właściwe będzie koreańskie ustawodawstwo na podstawie artykułu 6.1 Umowy.

Powyższe wyjaśnienia dotyczące spółek zależnych zostały uzgodnione z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej.
Zgodnie z artykułem 7 ust. 2 Umowy, jeżeli okres delegowania wykracza poza okres wskazany w ustępie 1, ustawodawstwo pierwszej Umawiającej się Strony ma nadal zastosowanie, pod warunkiem wyrażenia zgody przez władze właściwe obu Umawiających się Stron lub wyznaczone przez nie instytucje.
Dopuszczone jest zatem delegowanie pracownika przez okres dłuższy niż 60 miesięcy.

Ad. 2
Na podstawie artykułu 8 Umowy, osoba zatrudniona jako członek załogi statku powietrznego w odniesieniu do wykonywanej pracy podlega ustawodawstwu Umawiającej się Strony, na której terytorium znajduje się centrala zatrudniającego ją przedsiębiorstwa. Jeżeli przedsiębiorstwo posiada oddział lub stałe przedstawicielstwo na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, taka osoba zatrudniona przez ten oddział lub stałe przedstawicielstwo i nie podlegająca artykułowi 7 podlega ustawodawstwu Umawiającej się Strony, na której terytorium znajduje się taki oddział lub stałe przedstawicielstwo.
Powyższe ma zastosowanie jedynie do członków załogi statku powietrznego wykonujących pracę na terenie jednej z Umawiających się Stron, z zastrzeżeniem, że osoba taka nie jest pracownikiem delegowanym w rozumieniu artykułu 7 Umowy. Powyższe oznacza, że jeżeli pracownik polskiej firmy będący członkiem załogi statku powietrznego, będzie wykonywał pracę na terytorium Korei i nie zostanie wysłany do koreańskiej firmy, będzie podlegał polskiemu ustawodawstwu w oparciu o artykuł 8 Umowy.

Ad. 3
W oparciu o artykuł 9 ust. 3 Umowy, z wyjątkami przewidzianymi w ustępach 1 i 2, osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium Umawiającej się Strony i tam zatrudniona w administracji państwowej na rzecz drugiej Umawiającej się Strony, podlega w odniesieniu do tego zatrudnienia, wyłącznie ustawodawstwu pierwszej Umawiającej się Strony.
Oznacza to, że osoba, mająca miejsce zamieszkania w Polsce i zatrudniona w administracji państwowej Republiki Korei, będzie podlegała polskiemu ustawodawstwu.
Wyjątkiem od tej zasady jest artykuł 9 ust. 2 Umowy, zgodnie z którym osoba zatrudniona w administracji państwowej jednej Umawiającej się Strony lub traktowana jako taka delegowana do pracy na terytorium drugiej Umawiającej się Strony podlega, w odniesieniu do tego zatrudnienia, wyłącznie ustawodawstwu pierwszej Umawiającej się Strony.
Powyższe oznacza, że osoba będąca członkiem misji dyplomatycznej lub urzędnikiem w Polsce, która została wysłana do pracy w Republice Korei podlega wyłącznie polskim przepisom z zakresu zabezpieczenia społecznego.
Umowa nie narusza postanowień Konwencji Wiedeńskiej o Stosunkach Dyplomatycznych z dnia 18 kwietnia 1961r. lub Konwencji Wiedeńskiej o Stosunkach Konsularnych z dnia 24 kwietnia 1963 r. (art. 9 ust. 1)
W oparciu o artykuł 10 Umowy, dopuszczalne jest aby władze właściwe obu Umawiających się Stron lub wyznaczone przez nie instytucje, mogły, za obopólną zgodą, zmienić stosowanie postanowień artykułów od 6 do 9, w odniesieniu do jakiejkolwiek osoby lub grupy osób i w ich interesie.

Dokumentem stwierdzającym podleganie przez daną osobę polskim przepisom prawa jest potwierdzony przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych formularz PL-KR 1. Formularze są potwierdzane przez jednostki terenowe Zakładu na wniosek pracodawcy lub osoby pracującej na własny rachunek.