Breadcrumb

Navigation Menu

Emerytura z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze dla osób urodzonych w latach 1949–1968

Emerytura z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze dla osób urodzonych w latach 1949–1968

Urodziłeś się w latach 1949–1968 i pracowałeś w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze? Sprawdź, jakie warunki musisz spełnić, żebyśmy mogli przyznać Ci emeryturę.

  • Rozwiń menu Zwiń menu Jakie warunki musisz spełnić

    Jeśli urodziłeś się w latach 1949-1968 i pracowałeś w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze to możesz uzyskać emeryturę, jeśli na 31 grudnia 2008 r. spełniasz następujące warunki:

    • osiągnąłeś wiek emerytalny – jest on różny w zależności od płci oraz rodzaju pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
    • masz 20 lat (kobieta) lub 25 lat (mężczyzna) stażu (czyli okresów składkowych i nieskładkowych) i możesz to potwierdzić odpowiednimi dokumentami,
    • masz wymagany staż pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – jest on różny w zależności od rodzaju pracy  - i możesz to potwierdzić odpowiednimi dokumentami,
    • nie jesteś członkiem otwartego funduszu emerytalnego (OFE) albo za naszym pośrednictwem złożyłeś wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na Twoim rachunku w OFE na dochody budżetu państwa.

    Przykład 1

    Pani Halina (ur. 25 grudnia 1958 r.) nie jest członkiem OFE. Do końca 2008 r. miała 20 lat stażu (okresów składkowych i nieskładkowych), w tym 15 lat pracowała, jako chórzystka. W październiku 2017 r . złożyła wniosek o wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W 2008 r. pani Halina skończyła 50 lat, czyli wiek, jaki powinna osiągnąć chórzystka, aby mogła przejść na wcześniejszą emeryturę.

    Pani Halina spełniła  warunki, dlatego przyznaliśmy  jej emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

    Przykład 2

    Pani Katarzyna (ur. 10 listopada 1958 r.) do końca 2008 r. spełniła wszystkie warunki niezbędne do przyznania wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W 1999 r. przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego.
    Jeżeli pani Katarzyna będzie chciała przejść na wcześniejszą emeryturę, powinna zgłosić wniosek najpóźniej 9 listopada 2018 r., czyli w przeddzień swoich 60 urodzin. We wniosku o emeryturę (EMP) pani Katarzyna powinna zaznaczyć, że prosi o przekazanie środków zgromadzonych na jej rachunku w otwartym funduszu emerytalnym (OFE) na dochody budżetu państwa.

    Przykład 3

    Pan Witold (ur. 25 lipca 1958 r.) nie jest członkiem OFE. Na dzień 31 grudnia 2008 r. miał 25 lat stażu (okresów składkowych i nieskładkowych). Z tego 15 lat pracował w szczególnych warunkach (praca wymieniona w wykazie B).  W kwietniu  2018 r. pan Witold złożył wniosek o wcześniejszą emeryturę.

    Pan Witold nie może otrzymać wcześniejszej emerytury, ponieważ w 2008 r. nie skończył wymaganych 55 lat (skończył w tym roku 50 lat). Dlatego wydaliśmy decyzję odmowną w jego sprawie.

    Przykład 4

    Pan Kamil (ur. 19 października 1953 r.) do 31 grudnia 2008 r. miał 26 lat stażu (okresów składkowych i nieskładkowych) Z tego 15 lat pracował w porcie morskim (to praca wymieniona w dziale II wykazu B). Rozwiązał  stosunek pracy 31 maja 2009 r. 55 lat wymagane do przyznania świadczenia ukończył jeszcze w czasie pracy, w październiku 2008 r.

    Ponieważ pan Kamil spełnia wszystkie warunki wymagane do przyznania wcześniejszej emerytury, przyznamy mu to świadczenie. Wniosek o wcześniejszą emeryturę powinien złożyć najpóźniej 18 października 2018 r.

  • Rozwiń menu Zwiń menu Jaka praca jest pracą w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze

    Pracą w szczególnych warunkach jest praca o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub praca wymagająca wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, np.: praca pod ziemią, przy przetwórstwie azbestu, produkcji ołowiu i kadmu, praca ratowników w Górskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym.

    Pracą w szczególnym charakterze jest m.in. praca pracowników organów administracji celnej oraz organów kontroli państwowej, praca dziennikarzy, artystów, nauczycieli czy żołnierzy zawodowych.

    To, czy Twoje zatrudnienie jest pracą w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze potwierdza pracodawca, dokonując odpowiedniego wpisu na Twoim świadectwie pracy.

    Ważne! Nie każda praca w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych uprawnia do otrzymania wcześniejszej emerytury. Wykaz prac (A i B), których wykonywanie pozwala na otrzymanie tego świadczenia, zostały przewidziane w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

    Jeżeli Twój pracodawca stosował (bądź nadal stosuje) resortowe wykazy stanowisk pracy w szczególnych warunkach (wydane przez właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze dla podległych im zakładów pracy), musi w Twoim świadectwie pracy określić:

    • rodzaj pracy ściśle według wykazu, działu i pozycji wymienionych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r.,
    • stanowisko pracy wymienione w odpowiednim wykazie, dziale, pozycji i punkcie zarządzenia resortowego lub uchwały,
    • okres, w którym praca w szczególnych warunkach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

    Jeżeli Twój pracodawca nigdy nie stosował resortowych wykazów prac, bo np. prowadzi prywatną firmę, to wystarczy, aby wykonywana przez Ciebie praca, wykazana przez pracodawcę w świadectwie pracy była zgodna z rodzajem prac lub stanowiskiem wymienionym w Rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r.

  • Rozwiń menu Zwiń menu Jaki jest wiek uprawniający do przejścia na emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze

    Praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze oraz wiek uprawniający do przejścia na emeryturę:

    • co najmniej 15 lat zatrudnienia na kolei, dla osób w wieku: 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna). Okresy zatrudnienia na kolei to okresy pozostawania w stosunku pracy w kolejowych jednostkach organizacyjnych, w czasie których pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego: chorobowy, macierzyński lub opiekuńczy.

    • co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach wymienionej w wykazie A dla osób w wieku: 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna).

    • wiek wynoszący 10, 15 lub 20 lat w zależności od wykonywanej pracy na stanowisku pracy wymienionym w wykazie B rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przy spełnieniu pozostałych warunków.

    • co najmniej 15 lat pracy dziennikarskiej dla osób w wieku: 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna). Dodatkowo wymagane jest osiągnięcie ww. wieku w czasie wykonywania pracy dziennikarskiej lub wykonywanie tej pracy w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę oraz objęcie układem zbiorowym pracy dziennikarzy,
    • co najmniej 15 lat zatrudnienia w Najwyższej Izbie Kontroli dla osób w wieku: 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna). Dodatkowo wymagane jest osiągnięcie ww. wieku w czasie zatrudnienia w Najwyższej Izbie Kontroli,

    • co najmniej 15 lat działalności twórczej lub artystycznej uprawnia do przejścia na emeryturę w wieku:

    • tancerz, akrobata, gimnastyk, ekwilibrysta, kaskader: 40 lat (kobieta) i 45 lat (mężczyzna),

    • solista wokalista, muzyk grający na instrumentach dętych, treser zwierząt drapieżnych: 45 lat (kobieta) i 50 lat (mężczyzna),

    • artysta chóru, żongler, komik cyrkowy, aktor teatru lalek: 50 lat (kobieta) i 55 lat (mężczyzna),

    • aktorka, dyrygentka – 55 lat,

    • muzyk grający na instrumentach smyczkowych, perkusyjnych oraz klawiszowych, operator obrazu filmowego, fotografik: 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna),

    • w celu ustalenia uprawnień osoby w wieku 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna) za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uważa się również:

      • pracowników organów kontroli państwowej,

      • pracowników organów administracji celnej,

      • nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela,

      • żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Celnej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli nie spełniają warunków lub utracili prawo do świadczeń określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób,

      • pracowników jednostek ochrony przeciwpożarowej.

  • Rozwiń menu Zwiń menu Jak ustalamy Twój staż pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze

    Niezależnie od tego czy pracowałeś u państwowego, czy u prywatnego pracodawcy, to do ustalenia Twojego stażu pracy w szczególnym warunkach lub w szczególnym charakterze przyjmiemy tylko te okresy, w których byłeś zatrudniony:

    • w ramach stosunku pracy lub stosunku służby,
    • stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

    Oznacza to, że ustalając Twój staż pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnimy okresu, w którym wykonywałeś pracę o znacznej szkodliwości dla zdrowia w mniejszym niż pełny wymiarze czasu pracy np. przez połowę wymiaru czasu pracy obowiązującego na Twoim stanowisku.

    Nie uwzględnimy również okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeśli wykonywałeś ją w ramach umowy zlecenia lub prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

    Przykład 1

    Pan Janusz przez 16 lat pracował w szczególnych warunkach przy produkcji szyb zespolonych (praca wymieniona w wykazie A ), z czego przez 12 lat w pełnym wymiarze czasu pracy, a przez 4 lata na pół etatu. Ustalając wymagany do przyznania wcześniejszej emerytury 15-letni staż pracy w szczególnych warunkach, uwzględnimy tylko 12 lat takiej pracy. Okres zatrudnienia w wymiarze niepełnego etatu uwzględnimy wyłącznie przy ustalaniu wymaganych 25 lat składkowych i nieskładkowych.

    Pan Janusz nie może otrzymać wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach, ponieważ nie udokumentował wymaganego 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach.

    Przykład 2

    Pani Joanna wykonywała przez 10 lat pracę w przemyśle lekkim na stanowisku pracy w szczególnych warunkach (wymienionym w wykazie A ). Po rozwiązaniu stosunku pracy otworzyła własny zakład krawiecki i w ramach tej działalności wykonywała przez 6 lat ten sam rodzaj pracy, co w ramach zatrudnienia. Ustalając prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach nie uwzględnimy pani Joannie 6-letniego okresu prowadzenia działalności gospodarczej.

    Nie przyznamy pani Joannie wcześniejszej emerytury, ponieważ udokumentowała ona jedynie 10 lat pracy w szczególnych warunkach, wobec wymaganych 15 lat. 

    Przykład 3

    Pan Michał przez 16 lat był zatrudniony w prywatnej firmie, jako kierowca samochodu ciężarowego. Z zakresu obowiązków, jakie miał na tym stanowisku pracy wynika, że w niektórych dniach korzystał z samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, a w pozostałych dniach – z samochodu o mniejszym ciężarze całkowitym. W związku z tym praca kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony (wymieniona w wykazie A ), nie była wykonywana stale.

    Tym samym nie możemy przyznać panu Michałowi wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

  • Rozwiń menu Zwiń menu Czego nie uwzględnimy ustalając staż pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze

    Ustalając Twój staż pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnimy okresów po 14 listopada 1991 r. , w których nie wykonywałeś pracy, a za które otrzymałeś  wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Z Twojego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłączymy zatem:

    • okresy niezdolności do pracy, za które zostało wypłacone Ci wynagrodzenie, zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne,
    • okresy, za które otrzymałeś zasiłek opiekuńczy lub macierzyński,
    • okresy usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za które w okresie od 15 listopada 1991 r. do 24 lipca 1992 r. wypłacono nauczycielowi – na podstawie Karty Nauczyciela – wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, a w odniesieniu do wynagrodzenia wypłaconego nauczycielowi w czasie urlopu macierzyńskiego – za okres od 15 listopada 1991 r. do 31 lipca 1992 r.,
    • okres urlopu dla poratowania zdrowia,
    • okres urlopu szkoleniowego,
    • okres przebywania na urlopie na dalsze kształcenie się,
    • okres pozostawania w stanie nieczynnym,
    • okres urlopu wychowawczego,
    • urlopu bezpłatnego,
    • służby wojskowej.

    Przykład

    Pan Piotr we wrześniu 2017 r. zgłosił wniosek o przyznanie wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze. Przez 15 lat i 9 miesięcy pozostawał w stosunku pracy, jako nauczyciel w szkole podstawowej. W czasie tego zatrudnienia łącznie przez 5 miesięcy przebywał na zwolnieniach lekarskich (pobierając wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy oraz zasiłek chorobowy). Ponadto przez 3 miesiące był na urlopie bezpłatnym, a przez pół roku korzystał z urlopu dla poratowania zdrowia. Ustalający 15-letni staż pracy nauczycielskiej, wyłączyliśmy panu Piotrowi okresy pobierania świadczeń z tytułu niezdolności do pracy, urlopu bezpłatnego oraz korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia.

    Pan Piotr nie może otrzymać wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach ponieważ nie ma wymaganego minimalnego stażu pracy w szczególnych warunkach, tj. minimum 15 lat pracy nauczycielskiej.

  • Rozwiń menu Zwiń menu Wykaz A – prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego

    Numer działu
    i pozycji w dziale

    Rodzaje prac w szczególnych warunkach

    Dział I

    W górnictwie

    1.

    Prace pod ziemią

    2.

    Wydobywanie odkrywkowe węgla brunatnego, piasku podsadzkowego, anhydrytu i gipsu

    3.

    Wydobywanie, obróbka i przeróbka surowców skalnych oraz wydobywanie ropy naftowej i gazu

    4.

    Prace wiertnicze, geofizyczne, hydrogeologiczne i geodezyjne przy poszukiwaniu surowców i wody

    5.

    Przeróbka mechaniczna węgla

    6.

    Produkcja brykietów z węgla

    7.

    Prace na oddziałach prażalni łupków

    8.

    Prace na zwałowiskach górniczych, hutniczych i elektrociepłowniczych

    Dział II

    W energetyce

     

    Prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych

    Dział III

    W hutnictwie i przemyśle metalowym

     

    Spiekalnie rud i wielkie piece

    1.

    Sortowanie, przygotowywanie i ładowanie wsadu

    2.

    Spiekanie rud i sortowanie spieku

    3.

    Rozładunek, przygotowanie i namiar materiałów wsadowych

    4.

    Obsługa urządzeń wielkiego pieca

    5.

    Obsługa nagrzewnic

    6.

    Rozlewanie, rozbijanie, ładowanie i transport surówki i żużla wielkopiecowego

    7.

    Odbieranie pyłu z urządzeń odpylających gaz wielkopiecowy.

     

    Stalownie

    8.

    Rozładunek i przygotowywanie wsadu

    9.

    Obsługa mieszalników surówki

    10.

    Obsługa pieców stalowniczych, przygotowywanie do rozlewania i rozlewanie stali oraz apretura wlewków

     

    Walcownie, ciągarnie, prasownie, młotownie oraz produkcja elementów dla kolejnictwa

    11.

    Obsługa walcarek i ciągarek oraz urządzeń pomocniczych w walcowni i ciągarni

    12.

    Wykańczanie wyrobów walcowanych i ciągnionych

    13.

    Oczyszczanie kanałów i przewodów gazowych

    14.

    Obsługa pieców grzewczych, młotów, pras, kuźniarek, walcarek obręczy i kół, walcarek gwintów i wierteł, ręczna obróbka na gorąco oraz regeneracja oprzyrządowania kuźniczego

     

    Produkcja węglików spiekanych, elektrod, rud i walczaków oraz żelazostopów

    15.

    Obsługa urządzeń do przygotowywania i prasowania proszków

    16.

    Obsługa pieców spiekalniczych i obróbka końcowa węglików

    17.

    Obsługa urządzeń do produkcji rdzeni elektrodowych, przygotowywanie masy otulinowej, produkcja elektrod

    18.

    Obsługa urządzeń podstawowych i pomocniczych w spawalniach i zgrzewalniach rur i walczaków

    19.

    Przygotowywanie wsadu do produkcji żelazostopów

    20.

    Obsługa pieców i ich urządzeń pomocniczych.

     

    Odlewanie staliwa, żeliwa, metali nieżelaznych i rur

    21.

    Przygotowywanie mas formierskich i prace formierzy oraz rdzeniarzy

    22.

    Obsługa żeliwiaków, rozlewni i ich urządzeń pomocniczych

    23.

    Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów

     

    Produkcja tlenku cynku i cynku

    24.

    Obsługa pieców przewałowych i spiekanych wahadłowo-obrotowych wraz z ich urządzeniami pomocniczymi oraz obsługa urządzeń kruszących i odpylni

    25.

    Czyszczenie przewodów, chłodnic i kanałów

    26.

    Obsługa pieców prażalniczych i spiekalnych, młynów, suszarni i urządzeń sortujących, odpylni oraz urządzeń pomocniczych

    27.

    Czyszczenie kanałów

    28.

    Obsługa pieców destylacyjnych, szybowych, pieców do produkcji pyłów, rafinacyjnych i rektyfikacyjnych, pieców Thede wraz z ich urządzeniami pomocniczymi oraz obsługa pieców do przetapiania złomu cynkowego i przesiewalni pyłu cynkowego

    29.

    Przygotowywanie wsadu

    30.

    Obsługa odpylni i oczyszczanie kanałów

    31.

    Obsługa agregatów i urządzeń do ługowania koncentratów i tlenku cynku, oczyszczanie roztworów elektrolizy cynku

    32.

    Obsługa pieców topielnych

    33.

    Obsługa wanien elektrolitycznych

    34.

    Obsługa pieców produkcyjnych, odpylni i pakowanie bieli cynkowej.

     

    Produkcja oraz przetwórstwo ołowiu i kadmu

    35.

    Produkcja i przetwórstwo kadmu

    36.

    Produkcja, przetwórstwo ołowiu oraz powlekanie ołowiem, ołowiowanie blach ocynkowanych

     

    Produkcja miedzi i odzysk metali

    37.

    Produkcja i przetwórstwo hutnicze miedzi

    38.

    Przerób złomu metali w zakładach hutniczych

    39.

    Chemiczny i elektrochemiczny odzysk metali

     

    Produkcja aluminium

    40.

    Prace wykonywane w zakładach produkujących aluminium

     

    Odcynowanie blachy białej i odmiedziowanie platerów

    41.

    Prace przy ługowaniu oraz elektrolizie cyny i miedzi

    42.

    Obsługa pieców i odpylni

     

    Odlewanie metali nieżelaznych i ich stopów

    43.

    Obsługa pieców rafinacyjnych, topielnych, formierni, urządzeń odpylających i odlewniczych

     

    Przeróbka plastyczna metali

    44.

    Obsługa pieców do podgrzewania i obróbki cieplnej

    45.

    Obsługa agregatów do walcowania, tłoczenia i ciągnienia wraz z urządzeniami pomocniczymi i wykańczającymi

    46.

    Obsługa urządzeń do trawienia

     

    Produkcja uboczna metali i chemikaliów

    47.

    Produkcja talu, proszków metali i niemetali oraz wyrobów spiekanych z tych proszków

     

    Hutnictwo żelazoniklu

    48.

    Obsługa urządzeń kruszących, separatorów magnetycznych i przemiałowych

    49.

    Obsługa pieców obrotowych i elektrycznych wraz z urządzeniami pomocniczymi (odpylni)

     

    Wzbogacanie mechaniczne i flotacja rud metali

    50.

    Obsługa urządzeń kruszących, sortujących, osadzarek, osadników filtrów i suszarni oraz urządzeń do przeróbki odpadowych surowców metali nieżelaznych

    51.

    Obsługa maszyn flotacyjnych i urządzeń pomocniczych

    52.

    Produkcja ksantogenianu krystalicznego

     

    Koksochemia

    53.

    Obsługa urządzeń węglowni

    54.

    Obsługa pieców koksowniczych

    55.

    Obsługa urządzeń sortowni koksu oraz prace ładowaczy koksu

    56.

    Produkcja węglopochodnych oraz prace ładowaczy produktów węglopochodnych

     

    Produkcja elektrod węglowych, węgla aktywnego i katalizatorów

    57.

    Kalcynacja elektrod węglowych

    58.

    Mielenie surowców węglowych oraz produkcja pyłów odlewniczych

    59.

    Przygotowywanie surowców węglowych, przerób ciasta elektrodowego i formowanie elektrod węglowych

    60.

    Wypalanie elektrod węglowych

    61.

    Obróbka końcowa elektrod węglowych

    62.

    Grafityzacja elektrod węglowych

    63.

    Przygotowywanie mas elektrodowych

    64.

    Produkcja drobnych elektrod węglowych

    65.

    Produkcja płyt i płytek szczotkowych

    66.

    Aktywacja węgli dwutlenkiem siarki

     

    Prace różne w hutnictwie i przemyśle metalowym

    67.

    Obsługa pieców grzewczych i obróbka cieplna, transport materiałów na gorąco oraz transport wewnętrzny między stanowiskami pracy w wydziałach, w których wykonywane prace wymienione są w wykazie

    68.

    Przerób żużla wielkopiecowego, stalowniczego i żelazostopowego oraz eksploatacja hałd

    69.

    Tłoczenie gwoździ, nitów oraz obsługa automatów do produkcji drutu kolczastego lub wyrobów z drutu

    70.

    Nabijanie na gorąco obręczy na beczki metalowe oraz gięcie prętów przy produkcji łańcuchów

    71.

    Metalizowanie natryskowe

    72.

    Malowanie minią

    73.

    Emaliowanie

    74.

    Pokrywanie wyrobów metalowych masami bitumicznymi

    75.

    Obsługa stanowisk ogniowych w produkcji żarówek, świetlówek, lamp radiowych itp.

    76.

    Prace w hartowniach i wytrawialniach, praca ocynkowaczy, ocynowaczy, kadmowaczy oraz galwanizerów – cynkiem, miedzią, chromem, kadmem i niklem

    77.

    Powlekanie na gorąco metalami kolorowymi lub tworzywami sztucznymi

    78.

    Szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne

    79.

    Kucie ręczne w kuźniach przemysłowych oraz obsługa młotów mechanicznych

    80.

    Piaskowanie na sucho i śrutowanie wewnątrz komór

    81.

    Prace w hamowniach przy próbach silników spalinowych

    82.

    Prace ślusarskie przy remoncie wewnątrz cystern

    83.

    Lutowanie płyt, blach i przewodów ołowianych oraz metali nieżelaznych

    84.

    Obsługa, remont prostowników i aparatury rtęciowej, ich opróżnianie, oczyszczanie i napełnianie rtęcią

    85.

    Obsługa gazogeneratorów

    86.

    Obsługa suwnic

    87.

    Prace przy produkcji łożysk tocznych

    88.

    Prace przy produkcji kabli

    89.

    Prace przy wytwarzaniu ogniw galwanicznych

    90.

    Prace wykonywane bezpośrednio przy budowie i remoncie statków na stanowiskach znajdujących się na tych statkach, pochylniach, dokach i przy nabrzeżach

    Dział IV

    W chemii

    1.

    Produkcja chlorowców i związków chlorowcopochodnych nieorganicznych

    2.

    Wydobywanie, produkcja i obróbka siarki oraz produkcja nieorganicznych i organicznych związków siarki

    3.

    Produkcja kwasów nieorganicznych, bezwodników kwasów i ich związków

    4.

    Produkcja sody i innych węglanów, kredy, ługów i wodorotlenków.

    5.

    Produkcja metalicznego sodu i arsenu

    6.

    Produkcja związków antymonu, arsenu, baru, boru, chromu, cynku, kadmu, kobaltu, manganu, miedzi, molibdenu, niklu, rtęci, ołowiu, strontu, wanadu, wolframu

    7.

    Produkcja azydków, amidków, rodanków i nadtlenków

    8.

    Produkcja nawozów sztucznych oraz innych wyrobów chemicznych otrzymywanych na tej samej bazie co nawozy sztuczne

    9.

    Produkcja karbidu

    10.

    Produkcja soli i solanki

    11.

    Produkcja gazów technicznych i napełnianie butli gazami technicznymi.

    12.

    Produkcja pigmentów, mielenie pigmentów, półproduktów i surowców mineralnych do produkcji barwników, pigmentów i farb

    13.

    Produkcja krzemu, związków krzemu, związków krzemoorganicznych, sorbentów i hopkalitu, produkcja wyrobów z miki

    14.

    Produkcja organicznych i nieorganicznych związków fosforu

    15.

    Produkcja związków metaloorganicznych i katalizatorów

    16.

    Produkcja wyrobów lakierowych, farb suchych i graficznych oraz surowców, półproduktów i środków pomocniczych do ich wytwarzania

    17.

    Produkcja i przetwórstwo żywic i tworzyw sztucznych oraz produkcja surowców, półproduktów i środków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa, produkcja wosków i woskoli

    18.

    Produkcja klejów, kitów oraz surowców, półproduktów i środków pomocniczych do ich wytwarzania

    19.

    Przetwórstwo, magazynowanie, przepompowywanie, przeładunek, transport oraz dystrybucja ropy naftowej i jej produktów

    20.

    Produkcja i przetwórstwo kauczuku oraz produkcja surowców, półproduktów i środków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa kauczuku

    21.

    Produkcja i przetwórstwo wyrobów gumowych, ebonitowych oraz półproduktów i środków pomocniczych do tych wyrobów; produkcja sadzy

    22.

    Produkcja włókien chemicznych, półproduktów do wyrobu włókien chemicznych oraz innych produktów wytwarzanych na tej samej bazie co włókna chemiczne, produkcja i przetwórstwo włókien szklanych, produkcja folii podłożowej i taśmy magnetycznej

    23.

    Produkcja leków, półproduktów, środków kontrastowych, premiksów, nici chirurgicznych i sprzętu medycznego jednorazowego użytku

    24.

    Produkcja środków higienicznosanitarno-ochronnych oraz półproduktów do ich wyrobu

    25.

    Produkcja chemicznych środków gaśniczych

    26.

    Produkcja pestycydów oraz innych preparatów chemicznych stosowanych do ochrony roślin, dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji

    27.

    Produkcja materiałów wybuchowych, środków strzałowych, elementów do środków strzałowych, wyrobów pirotechnicznych oraz ich konfekcjonowanie

    28.

    Produkcja barwników, półproduktów oraz produkcja środków pomocniczych stosowanych w farbiarstwie, włókiennictwie i przemyśle skórzanym

    29.

    Termiczna obróbka węgla oraz przetwórstwo produktów otrzymywanych w tych procesach

    30.

    Wytwarzanie i oczyszczanie gazu syntezowego oraz produkcja amoniaku i metanolu

    31.

    Produkcja acetylenu i przemysłowy przerób acetylenu

    32.

    Produkcja nitrozwiązków, amin oraz organicznych związków azotu

    33.

    Produkcja estrów, alkoholi, aldehydów, ketonów, eterów, tlenków organicznych i chlorowcopochodnych organicznych, produkcja kwasów organicznych i bezwodników kwasów organicznych oraz produkcja soli kwasów organicznych, produkcja i przetwórstwo związków aromatycznych, produkcja płynów hamulcowych i chłodniczych

    34.

    Produkcja materiałów światłoczułych, fotochemikaliów oraz ich regeneracja

    35.

    Produkcja w skali przemysłowej odczynników chemicznych

    36.

    Przetwórstwo kości i tłuszczów technicznych

    37.

    Utylizacja oraz niszczenie odpadów chemicznych i biologicznych

    38.

    Prace antykorozyjne i termoizolacyjne urządzeń i instalacji technologicznych

    39.

    Oczyszczanie albo naprawianie aparatów lub pojemników (np. cystern, zbiorników itp.) po produktach toksycznych, żrących i parzących oraz prace wewnątrz cystern, kotłów, zbiorników, aparatów i kanałów technologicznych

    40.

    Prace magazynowe, załadunkowe, rozładunkowe, transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych – pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych

    41.

    Prace na instalacjach doświadczalnych w przemyśle chemicznym

    42.

    Wytwarzanie elementów szklanych do aparatury chemicznej

    43.

    Prace ratowników ratownictwa chemicznego

    44.

    Produkcja chemicznych środków pomocniczych niewymienionych w dziale IV, wytwarzanych z użyciem toksycznych surowców lub półproduktów

    Dział V

    W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych

    1.

    Roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach

    2.

    Budowa oraz remont chłodni kominowych i kominów przemysłowych

    3.

    Prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych

    4.

    Prace zbrojarskie i betoniarskie

    5.

    Prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości

    6.

    Prace malarskie konstrukcji na wysokości

    7.

    Prace przy wykonywaniu konstrukcji nadbrzeży, falochronów oraz innych budowli hydrotechnicznych w nawodnionych wykopach lub na styku woda – ląd

    8.

    Prace cykliniarskie

    9.

    Prace dekarskie

    10.

    Prace kamieniarskie

    11.

    Prace przy produkcji materiałów ogniotrwałych oraz wyrobów ceramicznych

    12.

    Prace przy produkcji materiałów azbestowo-cementowych

    13.

    Prace przy produkcji wyrobów z włókien mineralnych z zastosowaniem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne

    14.

    Prace przy produkcji cementu

    15.

    Prace przy produkcji betonu kruszywowego

    16.

    Prace przy produkcji wapna

    17.

    Prace przy produkcji gipsu półmokrego

    18.

    Prace palaczy pieców do wypalania i palaczy suszarń

    19.

    Prace przy produkcji wyrobów ze szkła kryształowego

    20.

    Wypalanie, ściąganie i mielenie dolomitu oraz przygotowanie masy dolomitowej

    21.

    Produkcja elementów budowlanych z pyłów dymnicowych

    Dział VI

    W leśnictwie, przemyśle drzewnym i papierniczym

    1.

    Prace drwali

    2.

    Prace przy zrywce i wywózce drewna z lasu

    3.

    Obsługa urządzeń do mechanicznego rozdrabniania drewna (produkcja rębków)

    4.

    Prace przy suchej destylacji drewna i węgla aktywnego

    5.

    Impregnowanie drewna metodą dyfuzyjną i ręczną oraz wybielanie wikliny

    6.

    Impregnowanie płyt pilśniowych bardzo twardych olejami z hartowaniem

    7.

    Prace w klejowniach z użyciem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne

    8.

    Politurowanie ręczne

    9.

    Produkcja masy zapałczanej zawierającej fosfor, dwuchromian potasu, biel cynkową, siarkę oraz dwutlenek magnezu

    10.

    Rozdrabnianie gliny i kaolinu do produkcji ołówków

    11.

    Wyładowywanie dyfuzorów przy ekstrakcji garbników

    12.

    Prace ładowaczy pieców pirytowych, piecowych pirytu, aparatowych siarkowni

    13.

    Roztwarzanie surowców włóknistych metodą siarczanową i siarczynową w oddziałach warzelni

    14.

    Wytwarzanie kwasów i ługów warzelnych

    15.

    Wytwarzanie chemicznych środków bielących i bielenie mas włóknistych

    16.

    Produkcja oleju talowego i węglanu wapnia

    17.

    Hydrotermiczna obróbka drewna

    Dział VII

    W przemyśle lekkim

    1.

    Obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie

    2.

    Oczyszczanie i ostrzenie walców zgrzeblarek

    3.

    Odlewanie ołowianek, lutowanie oraz formowanie grzebieni czesalniczych i urządzeń igielnych

    4.

    Prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych

    5.

    Prace na oddziałach filców i wyrobów kapeluszniczych

    6.

    Prace na oddziałach płyt i kształtek tapicerskich oraz impregnacja wyrobów technicznych

    7.

    Produkcja tkanin powlekanych, gumowanych i wyrobów z tych tkanin

    8.

    Obsługa urządzeń do prasowania, klejenia i wykrawania wyrobów w przemyśle odzieżowym

    9.

    Prace wykonywane w zakładach przetwarzających azbest

    10.

    Prace w magazynach skór surowych (garbarnie, skup)

    11.

    Prace przy garbowaniu i wykańczaniu skór

    12.

    Produkcja spodów obuwniczych ze skóry, gumy i tworzyw sztucznych oraz klejenie i powlekanie tkanin obuwniczych

    13.

    Prace przy przygotowywaniu klejów toksycznych i innych środków chemicznych do produkcji wyrobów przemysłu skórzanego

    14.

    Prace związane ze szlifowaniem, klejeniem i wykańczaniem wyrobów przemysłu skórzanego

    15.

    Przetwórstwo i utylizacja odpadów z tworzyw sztucznych, włókienniczych, skórzanych i makulatury

    Dział VIII

    W transporcie i łączności

     

    Transport

    1.

    Ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących w transporcie

    2.

    Prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów

    3.

    Prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych

    4.

    Prace na statkach morskich w żegludze międzynarodowej i w polskim ratownictwie okrętowym – pracownicy wpisani na listę członków załogi tych statków

    5.

    Prace na statkach żeglugi śródlądowej (pracownicy zaliczeni do personelu pływającego, z wyjątkiem zatrudnionych sezonowo)

    6.

    Prace na jednostkach pływających w portach morskich i w stoczniach morskich

    7.

    Prace na torach wodnych i łowiskach morskich

    8.

    Prace przy regeneracji paliw płynnych i oczyszczaniu wód balastowych na statkach

    9.

    Prace rybaków morskich

    10.

    Cumowanie statków

    11.

    Prace przeładunkowe w portach i stoczniach (łącznie z pracami trymerów, sztauerów oraz obsługą urządzeń przeładunkowych, sprzętu zmechanizowanego i składów)

    12.

    Prace na statkach żeglugi powietrznej oraz prace związane z bezpośrednią obsługą samolotów na płycie lotniska.

    13.

    Prace zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związane z utrzymaniem ruchu pociągów

    14.

    Prace konduktorów wagonów sypialnych

    15.

    Prace przy remoncie parowozów na gorąco

    16.

    Prace czyścicieli palenisk, popielników i dymnic parowozowych

    17.

    Prace ratownicze brzegowych stacji ratownictwa morskiego, wykonywane na jednostkach pływających oraz z lądu.

     

    Łączność

    18.

    Prace radiotelegrafistów, radiotelefonistów, telegrafistów i teletypistów oraz radiooperatorów kontroli emisji radiowej

    19.

    Prace telefonistek central międzymiastowych i miejscowych w urzędach pocztowo-telekomunikacyjnych i telekomunikacyjnych

    20.

    Montaż, konserwacja i remont linii kablowych oraz telefonicznych linii napowietrznych

    21.

    Pracownicy poczt ruchomych

    22.

    Prace doręczycieli przesyłek pocztowych i telegramów, którzy nie używają do pracy samochodów

    Dział IX

    W gospodarce komunalnej

    1.

    Prace w kanałach ściekowych

    2.

    Oczyszczanie ścieków i filtrów otwartych

    3.

    Prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych oraz prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości, a także prace przy pryzmach kompostowych z nieczystości miejskich

    4.

    Prace asfalciarzy i przy gotowaniu asfaltu

    5.

    Prace bitumiarzy i przy produkcji asfaltobetonu

    6.

    Prace brukarzy

    7.

    Prace kominiarzy

    Dział X

    W rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym

    1.

    Prace przy zakładaniu urządzeń melioracyjnych

    2.

    Prace rybaków jeziorowych prowadzących połowy cały rok

    3.

    Prace w fabrykach tytoniu: przenoszenie, sortowanie i rozdrabnianie tytoniu

    4.

    Obsługa komór fermentacyjnych oraz prażarek w przemyśle tytoniowym

    5.

    Zapakowywanie i rozpakowywanie liści tytoniu

    6.

    Produkcja suchego lodu

    7.

    Prace w chłodniach składowych i przyzakładowych o temperaturze wewnętrznej poniżej 0 stopni C

    8.

    Prace wykonywane bezpośrednio przy uboju zwierząt

    9.

    Prace wykonywane bezpośrednio przy utylizacji surowców zwierzęcych

    10.

    Prace przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty

    11.

    Prace przy wypieku pieczywa

    12.

    Prace przy ekstrakcji, filtracji i destylacji olejów roślinnych oraz hydrolizie białka roślinnego

    13.

    Prace przy obsłudze pras filtracyjnych, wirówek i suszarek w przemyśle drożdżowym i piwowarskim

    14.

    Prace przy ręcznym przerobie masy karmelowej, chałwowej i sezamowej oraz tłoczenie kuchu kakaowego na prasach

    15.

    Prace przy bezpośredniej produkcji w zakładach przetwórstwa ryb

    16.

    Prace przy mieleniu ziół oraz produkcji alkaloidów

    Dział XI

    W przemyśle poligraficznym

    1.

    Produkcja oraz obróbka materiału zecerskiego i form drukowych ze stopu drukarskiego

    2.

    Procesy składu z zastosowaniem elektronicznych monitorów ekranowych

    3.

    Bezpośrednia obsługa aparatów reprodukcyjnych w drukarniach oraz produkcja i obróbka drukarskich form kopiowych i form drukowych

    4.

    Drukowanie i uszlachetnianie druków

    5.

    Bezpośrednia obsługa maszyn i urządzeń do składania (łamania) arkuszy papieru, krajania papieru i wyrobów poligraficznych oraz do oprawy wyrobów poligraficznych w drukarniach

    6.

    Regeneracja ksylenu i toluenu

    7.

    Mielenie i przygotowywanie barwników, farb proszkowych i drukowych zawierających ołów i kobalt

    Dział XII

    W służbie zdrowia i opiece społecznej

    1.

    Prace na oddziałach: intensywnej opieki medycznej, anestezjologii, psychiatrycznych i odwykowych, onkologicznych, leczenia oparzeń oraz ostrych zatruć w bezpośrednim kontakcie z pacjentami

    2.

    Prace w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych oraz prace lekarzy stomatologów

    3.

    Prace w prosektoriach i zakładach anatomopatologicznych, histopatologicznych i medycyny sądowej

    4.

    Prace w zespołach pomocy doraźnej pogotowia ratunkowego oraz medycznego ratownictwa górniczego

    5.

    Prace w domach pomocy społecznej dla nieuleczalnie i przewlekle chorych, umysłowo upośledzonych dorosłych i umysłowo niedorozwiniętych dzieci

    6.

    Prace przy pobieraniu prób i pomiarach w warunkach i na stanowiskach pracy szkodliwych dla zdrowia, wykonywane przez personel stacji sanitarno-epidemiologicznych oraz laboratoriów środowiskowych.

    Dział XIII

    W zespołach formujących szkło

    1.

    Formowanie szkła płaskiego

    2.

    Walcowanie szkła płaskiego

    3.

    Formowanie wyrobów szklanych

    4.

    Układanie wyrobów szklanych w komorowych piecach odprężalniczych

    5.

    Prostowanie płyt szklanych

    6.

    Zestawianie surowców szklarskich, preparacji i lepiszcz

    7.

    Topienie szkła

    8.

    Gięcie szkła

    9.

    Grawerowanie szkła

    10.

    Szlifowanie szkła

    11.

    Polerowanie szkła

    12.

    Maszynowe i ręczne zdobienie szkła

    13.

    Krojenie szkła

    14.

    Klejenie szkła

    15.

    Produkcja szyb zespolonych

    16.

    Produkcja luster

    17.

    Produkcja szkła piankowego

    18.

    Produkcja fryty i granulek szklanych

    19.

    Produkcja mozaiki szklanej

    20.

    Produkcja szyb refleksyjnych

    21.

    Wytrawianie wyrobów szklanych

    22.

    Formowanie włókna szklanego

    23.

    Przetwórstwo włókna szklanego

    24.

    Obróbka płomieniowa szkła

    25.

    Produkcja wyrobów szklano-krystalicznych, agalitu i balotiny

    26.

    Galwanizowanie wyrobów szklanych

    27.

    Obsługa mechanicznych linii obróbczych wyrobów szklanych

    Dział XIV

    Prace różne

    1.

    Prace niezautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego

    2.

    Prace oczyszczaczy przemysłowych kotłów parowych lub wodnych

    3.

    Prace wykonywane w warunkach zwiększonego lub zmniejszonego ciśnienia

    4.

    Prace narażające na działanie promieniowania jonizującego oraz prace narażające na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do 300 000 MHz w strefie zagrożenia

    5.

    Prace szczególnie obciążające narząd wzroku i wymagające precyzyjnego widzenia – w kartografii, montażu mikroelementów wymagającego posługiwania się przyrządami optycznymi oraz przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych

    6.

    Prace ekip dezynfekcyjnych, dezynsekcyjnych i deratyzacyjnych

    7.

    Prace stroicieli instrumentów muzycznych zatrudnionych w przemyśle muzycznym

    8.

    Prace pralniczo-farbiarskie w pralniach chemicznych

    9.

    Bezpośrednia obsługa stacji sprężarek

    10.

    Prace murarskie przy naprawie na gorąco pieców przemysłowych, sklepień paleniskowych w parowozach i żeliwiaków

    11.

    Prace w suszarniach z zastosowaniem podgrzewania, jeżeli temperatura powietrza w tych suszarniach przekracza 35 stopni C

    12.

    Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym

    13.

    Prace w akumulatorowniach: opróżnianie, oczyszczanie i wymiana stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowianych

    14.

    Prace przy naprawie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników do silników spalinowych

    15.

    Prace w zakładach naprawczych taboru kolejowego przy chemicznym myciu i czyszczeniu remontowanych części i zespołów taboru kolejowego oraz chemicznym usuwaniu powłok ochronnych

    16.

    Prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych

    17.

    Lakierowanie ręczne lub natryskowe – niezhermetyzowane

    18.

    Obsługa urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych

    19.

    Prace przy szlifowaniu wyrobów ze szkła

    20.

    Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła

    21.

    Prace ratowników górskich w Górskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym

    22.

    Nadzór nad pracami wykonywanymi w przywięziennych zakładach pracy przez skazanych, tymczasowo aresztowanych i umieszczonych w ośrodkach przystosowania społecznego

    23.

    Prace funkcjonariuszy pożarnictwa

    24.

    Kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie

    25.

    Bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie

  • Rozwiń menu Zwiń menu Wykaz B – prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego

    Numer działu
    i pozycji w dziale

    Rodzaje prac w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie B

    Dział I

    Prace na statkach żeglugi powietrznej

     

    Prace personelu latającego statków żeglugi powietrznej, posiadającego ważne licencje wydane przez państwowy organ nadzoru nad personelem lotniczym i wpisanego do państwowego rejestru personelu lotniczego, zatrudnionego na statkach żeglugi powietrznej na stanowiskach:

    1.

    pilota, w tym również pilota wykonującego loty próbne i doświadczalne

    2.

    skoczka spadochronowego

    3.

    nawigatora

    4.

    mechanika pokładowego

    5.

    radiotelefonisty pokładowego

    6.

    instruktora

    7.

    radiooperatora pokładowego

    8.

    stewarda, stewardesy

    Dział II

    Prace w portach morskich

     

    Prace w portach morskich wykonywane na stanowiskach:

    1.

    sztauera

    2.

    trymera

    3.

    robotnika składowego przeładunków morskich

    4.

    robotnika oczyszczania i obsługi statków

    5.

    operatora urządzeń przeładunkowych

    6.

    operatora przeładunkowego portowego sprzętu zmechanizowanego

    7.

    dźwigowego przeładunkowych urządzeń portowych

    8.

    pracownika wykonującego prace objęte skróconym czasem pracy z tytułu warunków szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia

    Dział III

    Prace gorące w hutach żelaza i stali oraz hutach metali nieżelaznych

    1.

    Obsługa pieców koksowniczych: 

    • koksowniczy 
    • operator urządzeń piecowni 
    • koksowniczy paku 
    • namiarowy paku

    2.

    Spiekanie rud i sortowanie spieku: 

    • operator taśm spiekających 
    • spiekacz rudy

    3.

    Wytapiacz surówki na wielkich piecach

    4.

    Pracownicy bezpośrednio zatrudnieni przy obsłudze pieców stalowniczych i rozlewaniu stali: 

    • wytapiacz stali 
    • rozlewacz stali 
    • wyprawiacz trzonu 
    • przygotowywacz zestawów odlewniczych w kanale 
    • operator wsadzarki

    5.

    Pracownicy bezpośredno zatrudnieni przy ręcznym wyciąganiu gorącego wsadu z pieców grzewczych

    6.

    Pracownicy bezpośrednio zatrudnieni przy ręcznym wprowadzaniu gorącej stali do wykroju klatki

    7.

    Wytapiacz i przetapiacz żelazostopów

    8.

    Wypalacz wad powierzchniowych

    9.

    Rafiniarz metali nieżelaznych

    10.

    Wytapiacz metali nieżelaznych

    11.

    Piecowy pieców przewałowych i szybowych

    12.

    Spiekacz rud i tlenków

    13.

    Mistrz nadzorujący bezpośrednio prace wymienione w poz. 1–12.

    Dział IV

    Prace różne

    1.

    Prace wykonywane bezpośrednio przy przetwórstwie azbestu

    2.

    Prace wykonywane bezpośrednio przy produkcji ołowiu i kadmu oraz przetwórstwie tych metali

    3.

    Prace przy procesach technologicznych związanych z wytwarzaniem aluminium

    4.

    Prace rybaków morskich

    5.

    Prace nurków

    6.

    Prace ratowników w Górskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym

    7.

    Prace wykonywane bezpośrednio przy produkcji wyrobów krzemionkowych w Chrzanowskich Zakładach Materiałów Ogniotrwałych Chrzanów oraz przy produkcji mas, mlew i zapraw krzemionkowych w Kopalni i Zakładzie Wzbogacania Kwarcytu Bukowa Góra w Łącznej i w Zakładzie Jegłowa w Jegłowej

    8.

    Prace wykonywane bezpośrednio przy udostępnianiu i wydobywaniu węgla brunatnego na odkrywce

    9.

    Prace wykonywane bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla w zakładach górniczych lub praca górnicza w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin

  • Rozwiń menu Zwiń menu Jakie trzeba złożyć dokumenty i kiedy

    Pobierz, wypełnij i złóż do nas wniosek o emeryturę (EMP) wraz z informacją o okresach składkowych i nieskładkowych (ERP-6). Formularze te otrzymasz również w każdej naszej placówce. Do wniosku dołącz dokumenty, które potwierdzą:

    • Twoje okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
    • Twoje okresy składkowe i nieskładkowe (wykazane przez Ciebie w informacji o okresach składkowych i nieskładkowych), np. świadectwa pracy, zaświadczenia o zatrudnieniu, zaświadczenia o okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych czy np. przebywania na urlopie wychowawczym,
    • wynagrodzenie, jakie otrzymywałeś w okresach zatrudnienia lub ubezpieczenia.

    Wniosek zgłoś najpóźniej dzień przed datą swoich 60 (kobieta) lub 65 (mężczyzna) urodzin.

  • Rozwiń menu Zwiń menu Podstawa prawna

    Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251)
    Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U.  Nr 8, poz.43, z późn. zm.)