Sposób wyliczenia emerytury dla osób urodzonych przed 1949 rokiem

Twoja emerytura jest sumą:

• części socjalnej oraz
• części stażowej.

Część socjalna to stały składnik emerytury. Jest to 24% kwoty bazowej, która obowiązuje w dniu, w którym zgłaszasz wniosek o emeryturę lub uzyskujesz prawo do emerytury.

Dla wszystkich emerytur, które przyznajemy od 1 marca do końca lutego następnego roku kalendarzowego, część socjalną ustalamy w jednakowej wysokości.

Część stażowa to taka część Twojej emerytury, która wynika z Twojego stażu pracy oraz obliczonej podstawy wymiaru. Do jej ustalenia przyjmujemy:

• po 1,3% podstawy wymiaru emerytury za każdy rok Twoich okresów składkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy,
• po 0,7% podstawy wymiaru emerytury za każdy rok Twoich okresów nieskładkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy.

Kwota bazowa to 100% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym, które zostało pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne.

Kwota bazowa jest ustalana co roku i obowiązuje od 1 marca do końca lutego następnego roku. Ogłasza ją prezes Głównego Urzędu Statystycznego w „Monitorze Polskim”.

Od kwoty bazowej ustalana jest tzw. część socjalna Twojej emerytury, która stanowi 24% kwoty bazowej. Kwota bazowa ma także wpływ na podstawę wymiaru Twojej emerytury.

Podstawa wymiaru emerytury zależy od Twoich zarobków i kwoty bazowej przyjętej do jej obliczenia. Ustalana  jest na podstawie :

• Twoich zarobków z 10 kolejnych lat kalendarzowych, które wybierzesz z ostatnich 20 lat kalendarzowych przed rokiem zgłoszenia wniosku o emeryturę, lub
• Twoich zarobków z 20 lat kalendarzowych, które wybierzesz z całego okresu, kiedy byłeś objęty ubezpieczeniami (społecznymi lub emerytalno-rentowym).

Jeżeli nie wiesz, który ze sposobów obliczenia wybrać, zaznacz we wniosku, żebyśmy wybrali dla Ciebie najkorzystniejszy wariant. Jeśli nie możesz udokumentować wszystkich swoich zarobków, przyjmiemy za każdy rok udowodnionej pracy wykonywanej w ramach stosunku pracy wynagrodzenie minimalne pracowników.

Dowiedz się więcej o podstawie wymiaru emerytury.

Ważne! Jeśli Twoja emerytura będzie wyższa niż podstawa wymiaru, ograniczymy jej wysokość do 100% podstawy wymiaru.

Jeśli Twoja emerytura będzie wyższa od emerytury minimalnej, ale jej podstawa wymiaru będzie niższa niż emerytura minimalna - wysokość Twojej emerytury ograniczymy do kwoty najniższej emerytury, a nie do 100% jej podstawy wymiaru.

Jeżeli podstawę wymiaru Twojej emerytury stanowi

• podstawa wymiaru wcześniej przyznanej emerytury lub 
• renty z tytułu niezdolności do pracy, do której byłeś uprawniony w dacie przyznawania emerytury, 

to emeryturę Twoją obliczymy od tej samej kwoty bazowej, od której ostatnio obliczyliśmy wcześniejszą emeryturę lub rentę.

Jeżeli jednak po przyznaniu emerytury wcześniejszej lub renty (a więc tych świadczeń, których podstawa wymiaru jest podstawą wymiaru przyznawanej emerytury) przez co najmniej 30 miesięcy podlegałeś ubezpieczeniom społecznym (np. pracowałeś na umowie o pracę), to część socjalną Twojej emerytury obliczymy jako 24% aktualnej kwoty bazowej.

Możesz także ubiegać się o obliczenie emerytury według zreformowanych zasad przewidzianych dla osób, które urodziły się po 31 grudnia 1948 r.

Musisz jednak:

• spełnić warunki do nabycia emerytury na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej, czyli udowodnić okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej 20 lat, jeśli jesteś kobietą lub 25 lat, jeśli jesteś mężczyzną,
• być objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi zarówno przed dniem, w którym osiągnąłeś powszechny wiek emerytalny, jak i po tym dniu,
• zgłosić wniosek o emeryturę po 31 grudnia 2008 roku.

Możliwość ta dotyczy również  osób, które przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę na warunkach przewidzianych w art. 27 ustawy emerytalnej miały ustalone prawo do emerytury wcześniejszej i pobierały to świadczenie. 

W takim przypadku podstawę obliczenia emerytury ustaloną w myśl zreformowanych zasad pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych wcześniejszych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne, a prawo do emerytury wcześniejszej ustaje z dniem, od którego została obliczona emerytura według nowych zasad.

Obliczymy Twoją emeryturę na podstawie zreformowanych zasad , o ile okaże się, że jest ona wyższa od emerytury, którą obliczymy Ci na dotychczasowych zasadach.

Jeżeli wysokość Twojej emerytury jest niższa od kwoty najniższej emerytury –  podwyższymy Ci ją do tej kwoty.

Zrobimy to również wtedy, gdy nie możemy ustalić podstawy wymiaru Twojego świadczenia.

Ważne! Twoja emerytura nie podlega podwyższeniu do kwoty najniższej emerytury, jeśli została przyznana na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej, a więc gdy ukończyłeś powszechny wiek emerytalny (60 lat – kobieta i 65 lat – mężczyzna) i udowodniłeś staż ubezpieczeniowy wynoszący co najmniej 15 lat – kobieta i 20 lat – mężczyzna. 

Sprawdź kwoty najniższych emerytur i rent.

Emerytura  oraz podstawa jej wymiaru jest co roku waloryzowana.

Jeśli ustalając Ci prawo do emerytury uwzględniliśmy okresy rolne, to do emerytury przysługuje Ci część składkowa emerytury rolniczej. Wysokość tej części to 1% emerytury podstawowej za każdy rok opłacania składek.

Ważne! Ustalając część składkową Twojej emerytury nie uwzględnimy okresów prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym przed 1 lipca 1977 r., jeżeli przypadają one wcześniej niż na 25 lat przed ustaleniem Ci prawa do emerytury.

W przypadku gdy przy ustalaniu prawa do emerytury nie uwzględniliśmy okresów Twojej pracy w gospodarstwie rolnym, ponieważ udowodniony przez Ciebie staż ubezpieczeniowy był wystarczający i nie wymagał uzupełnienia, to za okres, za który opłaciłeś składki na ubezpieczenie społeczne rolników ustalimy Ci tzw. zwiększenie rolne. 

Ważne! Zwiększenie to przysługuje pod warunkiem, że okres pracy w gospodarstwie rolnym nie został uwzględniony przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty rolniczej (przyznanej przez KRUS). 

Zwiększenie rolne ustala się według zasad ustalonych dla części składkowej, tzn. w wysokości po 1% emerytury podstawowej za każdy rok tych okresów.

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1251)

Ustawa z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2017 r. poz. 2336, z późn.zm.)