Zasiłek opiekuńczy po 26 lipca 2020 r.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy został wprowadzony ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374, z późn. zm.), jako szczególne świadczenie z powodu COVID-19.

Zasiłek ten przysługiwał od 12 marca do 26 lipca br. Tak więc rodzice/opiekunowie mogli sprawować osobistą opiekę nad dziećmi przez ponad 4,5 miesiąca, otrzymując dodatkowy zasiłek opiekuńczy wynoszący 80% wynagrodzenia stanowiącego podstawę jego wymiaru. Mimo że 6 maja zostały otwarte żłobki i przedszkola, prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego zostało zapewnione do 26 lipca. Dzięki takiemu rozwiązaniu zagwarantowano możliwość zapewnienia osobistej opieki nad dziećmi w ramach prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego również przez pierwszy miesiąc wakacji.

Obecnie – w przypadku spełnienia warunków określonych ustawowo – z tytułu osobistej opieki nad dziećmi można skorzystać z zasiłku opiekuńczego określonego przepisami ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2020 r. poz. 870), zwanej dalej ustawą zasiłkową.

Zgodnie z ustawą zasiłkową zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem, które nie ukończyło 8 lat i wystąpiła jedna z następujących sytuacji:

• nieprzewidziane zamknięcie żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,
• konieczność izolacji dziecka z powodu podejrzenia o nosicielstwo choroby zakaźnej,
• choroba niani (z którą rodzic ma zawartą umowę uaktywniającą) lub dziennego opiekuna, którzy opiekują się dzieckiem,
• poród lub choroba małżonka lub rodzica dziecka, który stale opiekuje się dzieckiem, a poród lub choroba uniemożliwia tę opiekę,
• pobyt w szpitalu albo innej placówce leczniczej małżonka lub rodzica dziecka, który stale opiekuje się dzieckiem.

Z przepisu art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej wynika, że nie każde zamknięcie placówki uprawnia do zasiłku opiekuńczego, a tylko takie, które jest nieprzewidziane. Za nieprzewidziane zamknięcie placówki, do której uczęszcza dziecko, uważa się takie, o którym ubezpieczony dowiedział się w terminie krótszym niż 7 dni przed dniem jej zamknięcia. Zamknięcia placówki na okres przerwy wakacyjnej nie można więc traktować jak nieprzewidzianego zamknięcia. Dotyczy to każdej placówki, do której uczęszcza dziecko (szkoły, przedszkola, żłobka), zamkniętej z powodu przerwy wakacyjnej.

W takim przypadku nie przysługuje zasiłek opiekuńczy, gdyż nie jest to okoliczność uprawniająca do zasiłku opiekuńczego na zasadach ogólnych wynikających z ustawy zasiłkowej. O nieprzewidzianym zamknięciu placówki trudno również mówić, gdy dziecko nie zostało przyjęte do żłobka/przedszkola z powodu limitu miejsc lub w sytuacji, gdy rodzic dziecka został poinformowany o odmowie jego przyjęcia. Nie są to okoliczności uprawniające ubezpieczonych do zasiłku opiekuńczego.

Prawo do zasiłku opiekuńczego na zasadach ogólnych określonych w ustawie zasiłkowej może być przyznane, gdy żłobek/przedszkole, do których uczęszczają dzieci (przyjęte do tych placówek w ramach limitów) zostaną zamknięte z powodów nieprzewidzianych, np. kwarantanny placówki z powodu COVID-19, zagrożenia powodzią, remontu spowodowanego nagłą okolicznością.

Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym. Nie zależy on od liczby osób uprawnionych do zasiłku, liczby dzieci lub członków rodziny, którzy wymagają opieki.

Więcej informacji na temat prawa do zasiłku opiekuńczego (także z tytułu opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym) na podstronie prawo do zasiłku opiekuńczego i okres przysługiwania.