Ustalanie podstawy wymiaru zasiłków w razie choroby i macierzyństwa dla ubezpieczonych, którzy pobierają dodatek covidowy albo zwiększone wynagrodzenie zasadnicze za wykonywanie pracy na podstawie skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii

Dodatkowe świadczenie pieniężne (tzw. dodatek covidowy)

Na podstawie polecenia Ministra Zdrowia z dnia 1 listopada 2020 r., od tej daty do 31 maja 2021 r. dodatek covidowy przysługiwał osobom zatrudnionym w podmiotach leczniczych:

• wykonującym zawód medyczny, uczestniczącym w udzielaniu świadczeń zdrowotnych w bezpośrednim kontakcie z pacjentami z podejrzeniem i z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2,
• udzielającym świadczeń zdrowotnych w jednostkach systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego lub w izbach przyjęć,
• wykonującym czynności diagnostyki laboratoryjnej w tych podmiotach.

Zgodnie z decyzją Ministra Zdrowia z 28 maja 2021 r. zmieniającą m.in. polecenie Ministra Zdrowia z dnia 1 listopada 2020 r., od 1 czerwca 2021 r.  uprawnionymi do dodatku covidowego są wyłącznie osoby wykonujące zawód medyczny zatrudnione w szpitalach II poziomu zabezpieczenia, uczestniczące w udzielaniu świadczeń zdrowotnych i mające bezpośredni kontakt z pacjentami z podejrzeniem i z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 w tych jednostkach.

Dodatek covidowy przysługuje w wysokości 100% wynagrodzenia danej osoby, a jego maksymalna kwota to 15 000 zł.

Dodatek covidowy nie przysługuje za okresy, w których pracownik nie wykonuje pracy w związku z nieobecnością w pracy z powodu pobierania zasiłków w razie choroby i macierzyństwa, korzystania z urlopu wypoczynkowego, bezpłatnego, okolicznościowego, odbywania kursów i szkoleń lub innej przyczyny. To oznacza, że pracownik nie zachowuje prawa do dodatku covidowego za okresy pobierania zasiłków i dodatek ten powinien być uwzględniany w podstawie wymiaru zasiłków, w kwocie faktycznie wypłaconej.

W związku z tym, że dodatek covidowy jest składnikiem wynagrodzenia przysługującym w czasie trwania epidemii za czas pracy na oddziałach covidowych, należy uznać, że jest to składnik wynagrodzenia przysługujący do określonego terminu, tj. do zakończenia stanu epidemii. Jeżeli jednak w danym podmiocie leczniczym, pomimo trwania stanu epidemii, od określonej daty składnik ten już nie przysługuje osobom wykonującym zawód medyczny, dodatek covidowy nie powinien być uwzględniany przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku przysługującego za okres po tej dacie. Oznacza to, że jeżeli pracownikowi od 1 czerwca 2021 r. dodatek covidowy nie jest już wypłacany, gdyż pracownik był do niego uprawniony do 31 maja 2021 r., składnika tego nie należy uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku przysługującego po tej dacie.

Wynagrodzenie zasadnicze dla osób wykonujących pracę na podstawie skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii [1]

Pracownicy podmiotów leczniczych, osoby wykonujące zawody medyczne oraz osoby, z którymi podpisano umowy na wykonywanie świadczeń zdrowotnych, mogą być skierowani do pracy przy zwalczaniu epidemii. Do pracy przy zwalczaniu epidemii mogą być skierowane także inne osoby, jeżeli ich skierowanie jest uzasadnione aktualnymi potrzebami podmiotów kierujących zwalczaniem epidemii.

Skierowanie do pracy przy zwalczaniu epidemii następuje w drodze decyzji wojewody albo ministra zdrowia. Na podstawie tej decyzji osoba ma obowiązek pracy przy zwalczaniu epidemii przez okres do 3 miesięcy.

Od 29 listopada 2020 r. osobie skierowanej do pracy na podstawie decyzji, przysługuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości nie niższej niż 200% przeciętnego wynagrodzenia zasadniczego przewidzianego na danym stanowisku pracy w zakładzie wskazanym w tej decyzji lub w innym podobnym zakładzie, jeżeli w zakładzie wskazanym nie ma takiego stanowiska.

Osobie skierowanej do pracy przy zwalczaniu epidemii dotychczasowy pracodawca udziela urlopu bezpłatnego na czas określony w decyzji. Natomiast podmiot, do którego została skierowana osoba, nawiązuje z nią stosunek pracy na czas wykonywania określonej pracy, na okres nie dłuższy niż wskazany w decyzji.

Prawo do zasiłku oraz podstawę wymiaru zasiłku należy ustalać zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi pracowników wykonujących pracę u innego pracodawcy w okresie urlopu bezpłatnego udzielonego przez pierwszego pracodawcę. Wynagrodzenie zasadnicze w wysokości nie niższej niż 200% przeciętnego wynagrodzenia zasadniczego przewidzianego na danym stanowisku pracy powinno być uwzględniane przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku tylko za okres przypadający w czasie skierowania do pracy.

Zatem, za okres wykonywania pracy u innego pracodawcy w czasie urlopu bezpłatnego udzielonego u pierwszego pracodawcy przysługuje prawo do zasiłku z tytułu nowego zatrudnienia. Oznacza to, że w okresie skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii, podstawa wymiaru zasiłku jest ustalana na podstawie wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w czasie tego skierowania u pracodawcy, do którego pracownik został skierowany do pracy.

Jeżeli niezdolność do pracy trwa po zakończeniu okresu skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii, czyli po zakończeniu stosunku pracy na podstawie skierowania i zakończeniu urlopu bezpłatnego u pierwszego pracodawcy, zasiłek przysługuje wyłącznie z tytułu zatrudnienia u pierwszego pracodawcy, który udzielił urlopu bezpłatnego [2]. Oznacza to, że podstawa wymiaru zasiłku za okres po zakończeniu skierowania do pracy jest ustalana na podstawie wynagrodzenia uzyskanego u pierwszego pracodawcy.

[1] Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń oraz chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2021 r. poz. 159, z późn. zm.).

[2] Pkt 32 Komentarza do ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.