Skutki dorabiania do renty socjalnej – zmiana zasad od 1 stycznia 2022 r.

Jeżeli masz prawo do renty socjalnej i osiągasz przychód z działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczeń społecznych, od 1 stycznia 2022 r. renta ta będzie zawieszana albo zmniejszana na takich samych zasadach jak renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Jak przychód wpływa na prawo i wysokość renty socjalnej

Jeśli osiągany przez Ciebie przychód będzie:

• niższy niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy – to rentę socjalną wypłacimy Ci w pełnej wysokości,
• wyższy od 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ale nie przekroczy 130% tego wynagrodzenia – to zmniejszymy Ci rentę socjalną (rentę zmniejszymy o kwotę przekroczenia, ale nie wyższą niż kwota maksymalnego zmniejszenia dla renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy),
• wyższy niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy – to zawiesimy Ci rentę socjalną.

Ważne! Wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłasza co kwartał Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Tutaj sprawdzisz wysokość progów zarobkowych i kwoty zmniejszenia.

O czym musisz nas informować, gdy dorabiasz do renty socjalnej

Jeżeli masz przyznaną rentę socjalną powinieneś niezwłocznie powiadomić nas o podjęciu pracy zarobkowej i osiąganych przychodach.

Możesz skorzystać z formularza EROP – „Oświadczenie o osiąganiu przychodu”. Formularz jest też dostępny we wszystkich placówkach ZUS. Na PUE zmodyfikowany formularz będzie dostępny w późniejszym terminie.

Po zakończeniu roku kalendarzowego, ale nie później niż do końca lutego następnego roku, musisz dostarczyć nam:

• zaświadczenie o wysokości przychodu za ubiegły rok od pracodawcy, zleceniodawcy lub innego płatnika składek, a gdy pełnisz służbę – od właściwej jednostki organizacyjnej,
• oświadczenie o podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność.

Na podstawie tych dokumentów ustalimy, czy wypłacaliśmy rentę w prawidłowej wysokości.

Co powinieneś zrobić, gdy aktualnie Twoja renta jest zawieszona

Od 1 stycznia 2022 r. wznowiliśmy wypłatę tej renty. Musisz nam jednak jak najszybciej nadesłać zaświadczenie/oświadczenie o wysokości osiąganego przychodu. Jest to konieczne abyśmy mogli wypłacać Ci rentę socjalną w wysokości zgodnej z przychodem, jaki osiągasz od 1 stycznia 2022 r. lub – jeśli przychód ten przekracza 130% przeciętnego wynagrodzenia – zawiesić świadczenie. Dzięki temu nie będziesz musiał zwracać renty za dłuższy okres, jeśli okazałoby się, że w związku z osiąganym przychodem powinna być zawieszona lub wypłacana w niższej wysokości.

Jakie przychody wpływają na zmniejszenie lub zawieszenie renty socjalnej

Na to, czy zawiesimy lub zmniejszymy Twoją rentę, będzie miał wpływ Twój przychód osiągany z działalności podlegającej obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, np.:

• z pracy na podstawie stosunku pracy,
• z pracy na podstawie umowy zlecenia lub współpracy przy tej umowie,
• z pracy na podstawie umowy agencyjnej lub współpracy przy tej umowie,
• z pozarolniczej działalności oraz współpracy przy jej wykonywaniu.

Na zawieszenie lub zmniejszenie Twojej renty wpływ mają także kwoty wypłaconych:

• zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego,
• wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy,
• świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

Na zawieszenie lub zmniejszenie Twojej renty wpływa również Twój przychód z tytułu służby, np. w Policji czy Wojsku Polskim.

Musisz poinformować nas także o przychodach z pracy zarobkowej za granicą.

Ważne!
Od 1 stycznia 2022 r. nie będą miały wpływu na zmniejszenie lub zawieszenie renty socjalnej przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, opodatkowanych na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Gdy ustalamy Twój przychód, od którego zależy, czy zmniejszymy lub zawiesimy Twoją rentę socjalną, uwzględniamy kwotę, od której oblicza się składki na Twoje ubezpieczenia emerytalne i rentowe (jest to tzw. podstawa wymiaru składek).

Jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność, przyjmiemy przychód, który stanowi podstawę wymiaru Twoich składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – lub który stanowiłby tę podstawę, gdybyś był objęty obowiązkiem tych ubezpieczeń.

Jeżeli osiągasz przychód z dwóch lub więcej źródeł to Twoje przychody zsumujemy (np. przychód z pracy i działalności gospodarczej).

Ważne!
Musisz poinformować nas o przychodach z pracy zarobkowej także wówczas, gdy jesteś wyłączony z obowiązku ubezpieczeń społecznych:

• z tytułu ustalenia prawa do świadczenia (np. nie opłacasz składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu pozarolniczej działalności, bo masz ustalone prawo do renty rodzinnej), lub
• wykonujesz pracę zarobkową niepodlegającą obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z uwagi na to, że podlegasz temu obowiązkowi z innego tytułu.

Ważne!
Przychód uważa się za osiągnięty w miesiącu (roku), w którym został wypłacony lub przedstawiony do wypłaty.

Kiedy rozliczymy rentę socjalną

Rentę socjalną rozliczymy po upływie roku kalendarzowego.

Jak rozliczymy rentę socjalną

Rentę socjalną będziemy mogli rozliczyć rocznie lub miesięcznie.

Jeśli w zaświadczeniu będą wykazane kwoty przychodu uzyskane w poszczególnych miesiącach – to rentę socjalną rozliczymy w obydwu wariantach, tj. rocznie oraz miesięcznie i wybierzemy wariant korzystniejszy dla Ciebie.

Jeśli w zaświadczeniu będzie tylko łączna kwota przychodu osiągniętego w minionym roku kalendarzowym, to Twoją rentę socjalną rozliczymy tylko rocznie.

Podstawa prawna:

• art. 10 ustawy z dnia 27 czerwca 2008 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 1300, z późn.zm.), w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.,
• art. 104-106 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 291, z późn.zm.),
• art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 1621).