Praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do rekompensaty
3 November 2015
Praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do rekompensaty:
– za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach
o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.
Przy ustalaniu 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganego do obliczenia rekompensaty stosuje się analogiczne zasady jak przy ustalaniu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania tej pracy. Niezbędne jest, aby praca w szczególnych warunkach była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenie na wypadek choroby lub macierzyństwa. Są to okresy:
-
niezdolności do pracy,
-
usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za które w okresie od 15 listopada 1991 r. do 24 lipca 1992 r. wypłacono nauczycielowi, na podstawie ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, a w odniesieniu do wynagrodzenia wypłaconego nauczycielowi w czasie urlopu macierzyńskiego – za okres od 15 listopada 1991 r. do 31 lipca 1992 r.,
-
urlopu dla poratowania zdrowia,
-
urlopu szkoleniowego,
-
przebywania nauczycieli na urlopie na dalsze kształcenie się,
-
pozostawania nauczycieli w tzw. stanie nieczynnym,
a także okresy, za które pracownik otrzymał po 14 listopada 1991 r. zasiłki: chorobowy, macierzyński, opiekuńczy bądź świadczenie rehabilitacyjne.
Ponadto przy ustalaniu okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się – niezależnie od okresów, w jakich zostały przebyte – okresów urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego oraz służby wojskowej.
Do obliczenia rekompensaty uwzględnia się przede wszystkim okresy pracy w szczególnych warunkach wymienionej w wykazach A i B stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Wykaz A zawiera poszczególne rodzaje prac skatalogowane w 14 działach:
Numer działu |
Rodzaje prac w szczególnych warunkach |
Dział I |
Prace w górnictwie |
Dział II |
Prace w energetyce |
Dział III |
Prace w hutnictwie i przemyśle metalowym |
Dział IV |
Prace w chemii |
Dział V |
Prace w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych |
Dział VI |
Prace w leśnictwie, przemyśle drzewnym i papierniczym |
Dział VII |
Prace w przemyśle lekkim |
Dział VIII |
Prace w transporcie i łączności |
Dział IX |
Prace w gospodarce komunalnej |
Dział X |
Prace w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym |
Dział XI |
Prace w przemyśle poligraficznym |
Dział XII |
Prace w służbie zdrowia i opiece społecznej |
Dział XIII |
Prace w zespołach formujących szkło |
Dział XIV |
Prace różne |
Wykaz B zawiera poszczególne rodzaje prac skatalogowane w 4 działach:
Numer działu |
Rodzaje prac w szczególnych warunkach |
Dział I |
Prace na statkach żeglugi powietrznej |
Dział II |
Prace w portach morskich |
Dział III |
Prace gorące w hutach żelaza i stali oraz hutach metali nieżelaznych |
Dział IV |
Prace różne |
Do okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach zalicza się także okresy pracy górniczej oraz okresy zatrudnienia na kolei wymienione w ustawie emerytalnej, a także okresy służby w charakterze funkcjonariusza pożarnictwa, Milicji Obywatelskiej (obecnie Policji), organów bezpieczeństwa publicznego, Służby Więziennej oraz w charakterze żołnierza zawodowego.
Za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze – zgodnie z art. 32 ust. 3 ustawy emerytalnej oraz w przepisach rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego – uznaje się:
-
pracowników organów kontroli państwowej,
-
pracowników organów administracji celnej,
-
osoby wykonujące działalność twórczą lub artystyczną,
-
dziennikarzy zatrudnionych w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w organach prasowych, informacyjnych, publicystycznych albo fotograficznych, objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy,
-
nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela,
-
żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Celnej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli nie spełniają warunków lub utracili prawo do świadczeń określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób,
-
pracowników jednostek ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 1a–5 i 8 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej.
-
Okresy pracy w szczególnych warunkach nie podlegają sumowaniu z okresami pracy w szczególnym charakterze.
Do 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganego do ustalenia rekompensaty zostaną zaliczone okresy, w których zatrudnienie było wykonywane w ramach stosunku pracy lub stosunku służby. Nie mogą więc być do niego zaliczone okresy wykonywania takiej pracy w ramach działalności pozarolniczej, umowy zlecenia, umowy o dzieło czy innej umowy cywilnoprawnej ( z wyjątkiem osób wykonujących działalność twórczą lub artystyczną).