Nowe zasiłki macierzyńskie i opiekuńcze od 2 stycznia 2016 r.

2 stycznia 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1268) zwana dalej ustawą z dnia 24 lipca 2015 r., która znowelizowała ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.) oraz niektóre inne ustawy, w tym ustawę z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 372) zwaną dalej ustawą z dnia 25 czerwca 1999 r.

22 lutego 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1220), która między innymi w art. 1 pkt. 19 znowelizowała brzmienie art. 182 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy oraz w art. 4 znowelizowała art. 30 ust. 4 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r.

1 marca 2016 r. weszła w życie zmiana art. 182 Kodeksu pracy, wprowadzona powołaną ustawą z dnia 24 lipca 2015 r.

I. Prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego i urlopu ojcowskiego

Zmiany dotyczące prawa do zasiłku macierzyńskiego w przypadku oddania lub porzucenia dziecka przez ubezpieczoną

1. Od dnia 22 lutego 2016 r. przepisem art. 182 Kodeksu pracy wprowadzono nowe okoliczności powodujące, że matce nie przysługuje część urlopu macierzyńskiego przypadająca po dniu umieszczenia dziecka na podstawie orzeczenia sądu w pieczy zastępczej, w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym albo w zakładzie rehabilitacji leczniczej. Urlop macierzyński po porodzie nie może być jednak krótszy niż 8 tygodni.
2. Od 1 marca 2016 r. weszło w życie nowe brzmienie art. 182 Kodeksu pracy, spójne zzapisami zawartymi w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r., stanowiące o porzuceniu dziecka przez matkę.
3. Wprowadzono regulację, zgodnie z którą w przypadku porzucenia dziecka przez pracownicę prawo do części urlopu macierzyńskiego przysługuje pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi - innemu członkowi najbliższej rodziny nie wcześniej niż po wykorzystaniu przez pracownicę co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego. Za okres przypadający po dniu porzucenia dziecka, a przed upływem 8 tygodni po porodzie, pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi - innemu członkowi najbliższej rodziny przysługuje za ten okres prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego, zgodnie z art. 32a ustawy z 25 czerwca 1999 r. (pkt 42 wyjaśnień).
4. Powyższe regulacje mają odpowiednio zastosowanie również do ubezpieczonych niebędących pracownikami, osób pobierających zasiłek macierzyński w okresie urlopu wychowawczego oraz osób pobierających zasiłek macierzyński po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

Rozszerzenie zakresu przypadków, w których rodzice dziecka mogą dzielić się uprawnieniami z tytułu macierzyństwa

1. Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. zmodyfikowała istniejące i rozszerzyła w art. 180 Kodeksu pracy przypadki, w których możliwe jest dzielenie się przez rodziców dziecka uprawnieniami z tytułu macierzyństwa, również w przypadku gdy jedno z nich jest pracownikiem, a drugie jest osobą ubezpieczoną w systemie pozapracowniczym, wskazaną w art. 175¹ pkt 1 i 2 Kodeksu pracy. Przypadki te zostały także przewidziane w przepisach art. 29 ust. 3 - 10 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. Ponadto w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 3 - 7 tej ustawy (rezygnacja przez ubezpieczoną z zasiłku macierzyńskiego po 14 tygodniach po porodzie, rezygnacji z zasiłku macierzyńskiego przez ubezpieczoną matkę dziecka legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, przerwanie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres pobytu w szpitalu, zgon matki ubezpieczonej lub porzucenia przez nią dziecka), dzielenie się przez rodziców dziecka uprawnieniami z tytułu macierzyństwa dotyczy także sytuacji, gdy jedno z rodziców dziecka jest osobą ubezpieczoną, a drugie korzysta z prawa do urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo urlopu rodzicielskiego na podstawie odrębnych przepisów (np. jako funkcjonariusz).
2. W przypadku podjęcia przez matkę dziecka nieposiadającą tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa, zatrudnienia w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko przysługuje, w okresie trwania zatrudnienia matki, prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej od dnia podjęcia zatrudnienia przez matkę dziecka aż do wyczerpania wymiaru urlopu macierzyńskiego, który przysługiwałby matce dziecka oraz zasiłek macierzyński za okres tego urlopu. Urlop przysługuje na pisemny wniosek pracownika - ojca, składany w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z części urlopu. Powyższe uprawnienie przysługuje także, jeżeli matka podjęła zatrudnienie w okresie, za który przysługuje urlop rodzicielski.

Przykład 1:

Matka dziecka, niepodlegająca ubezpieczeniu chorobowemu, w dniu 2 stycznia 2016 r. urodziła  dziecko. Od 2 lutego 2016 r. podjęła zatrudnienie w połowie pełnego wymiaru czasu pracy. Pracownik - ojciec wychowujący dziecko zwrócił się o udzielenie urlopu macierzyńskiego i wypłacenie zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu. Pracownikowi przysługuje prawo do urlopu i zasiłku macierzyńskiego od 2 lutego 2016 r. do 20 maja 2016 r. Wystąpił on następnie z wnioskiem o udzielenie mu urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze 32 tygodni i o wypłacenie zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu, tj. od 21 maja 2016 r. do 30 grudnia 2016 r. Od dnia 1 października 2016 r. matka dziecka przerwała zatrudnienie, w związku z czym od tego dnia urlop rodzicielski i zasiłek macierzyński pracownikowi - ojcu dziecka nie przysługują.

1. W przypadku złożenia przez pracownika - ojca dziecka wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, w terminie 21 dni od podjęcia zatrudnienia przez matkę dziecka, zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru.
2. Zasady przedstawione w pkt. 6 i 7 mają także odpowiednio zastosowanie do ubezpieczonego - ojca dziecka niebędącego pracownikiem.

Zmiany dotyczące zasiłku macierzyńskiego przysługującego za okres po zgonie dziecka

1. W przypadku zgonu dziecka po upływie 8 tygodni życia - pracownica, która urodziła więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie, zachowuje prawo do urlopu macierzyńskiego w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu, jednak nie krócej niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. Zasada ta ma odpowiednio zastosowanie do ubezpieczonych niebędących pracownikami, osób pobierających zasiłek macierzyński w okresie urlopu wychowawczego oraz osób pobierających zasiłek macierzyński po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

Przykład 2:

Pracownica w dniu 2 sierpnia 2015 r. urodziła przy jednym porodzie dwoje dzieci. Pracownica ma prawo do urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego od 2 sierpnia 2015 r. do 5 marca 2016 r. (31 tygodni). W dniu 20 stycznia 2016 r., tj. w 25 tygodniu życia jedno z dzieci zmarło. Pracownicy przysługuje urlop i zasiłek macierzyński w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu, tj. 20 tygodni (wymiar urlopu z tytułu urodzenia jednego dziecka), jednak nie krócej niż 7 dni od dnia zgonu dziecka. Ponieważ pracownica przed zgonem dziecka wykorzystała  pełny wymiar urlopu macierzyńskiego przysługującego z tytułu urodzenia jednego dziecka, urlop i zasiłek macierzyński przysługuje jej  przez okres 7 dni po dniu zgonu dziecka, tj. do 27 stycznia 2016 r.

Prawo do przerwania pobierania zasiłku macierzyńskiego w przypadku gdy dziecko wymaga opieki szpitalnej

1. Zasada, zgodnie z którą w razie gdy dziecko wymaga opieki szpitalnej, pracownica, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu może wykorzystać w terminie późniejszym, po wypisaniu dziecka ze szpitala, ma zastosowanie także do pracowników korzystających z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego. Pracownik korzystający z jednego z tych urlopów może przerwać urlop w związku z pobytem dziecka w szpitalu, a pozostały z danej części wymiar urlopu wykorzystać po wypisaniu dziecka ze szpitala. Urlop wykorzystany po wypisaniu dziecka ze szpitala nie stanowi odrębnej części.

Zasada ta ma odpowiednio zastosowanie do ubezpieczonych niebędących pracownikami.

Przykład 3:

Pracownik ojciec dziecka urodzonego w dniu 2 stycznia 2016 r., wystąpił o urlop ojcowski w wymiarze tygodnia, od 14 marca do 20 marca 2016 r. Jednak po wykorzystaniu przez niego dwóch dni urlopu, tj. w dniu 16 marca 2016 r., dziecko zostało objęte opieką szpitalną na okres dwóch tygodni. Od dnia następnego po wypisaniu dziecka ze szpitala, pracownik wykorzystał 5 dni urlopu ojcowskiego od  30 marca do 3 kwietnia 2016 r., pozostałe w wyniku przerwania pierwszej części urlopu, w związku z pobytem dziecka w szpitalu oraz nabył za ten okres zasiłek macierzyński. Rok później, w terminie od 4 lipca do 10 lipca 2017 r., pracownik wykorzystał pozostałą część urlopu ojcowskiego i zasiłku macierzyńskiego, w wymiarze tygodnia.

Nowy wymiar zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego

1. Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. uchyliła przepisy stanowiące o dodatkowym urlopie macierzyńskim oraz dodatkowym urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 29a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r., nadanym ustawą z dnia 24 lipca 2015 r., zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego. Wymiar urlopu rodzicielskiego uległ wydłużeniu o dotychczasowy okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
2. Od 2 stycznia 2016 r. urlop rodzicielski przysługuje w wymiarze do:

1) 32 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie oraz w przypadku przyjęcia na wychowanie i wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia lub przyjęcia na wychowanie jako rodzina zastępcza z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej jednego dziecka w wieku do siódmego, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego do dziesiątego roku życia, zwanego dalej „przyjęciem dziecka na wychowanie";

2) 34 tygodni - w przypadku urodzenia przy jednym porodzie dwojga lub więcej dzieci oraz w przypadku równoczesnego przyjęcia na wychowanie dwojga lub więcej dzieci;

3) 29 tygodni - w przypadku przyjęcia na wychowanie, gdy pracownik ma prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w minimalnym wymiarze wynoszącym 9 tygodni.

Terminy na złożenie wniosków o urlop rodzicielski i zasiłek macierzyński za okres tego urlopu

1. Wydłużeniu uległ maksymalny termin na złożenie przez pracownicę (pracownika) wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego z 14 na 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.
2. Z 14 na 21 dni po porodzie zmienił się także maksymalny termin na złożenie wniosku o udzielenie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, skutkującego wypłatą zasiłku macierzyńskiego w wysokości 80% podstawy wymiaru za okres tych urlopów.
3. W przypadku, o którym mowa w pkt. 14, gdy pracownica dzieli się z pracownikiem - ojcem wychowującym dziecko albo ubezpieczonym - ojcem dziecka korzystaniem z urlopu rodzicielskiego albo pobieraniem zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tego urlopu lub jego części, wniosek dotyczący rezygnacji z korzystania z urlopu rodzicielskiego w całości albo w części powinien być składany w terminie nie krótszym niż 21 dni przed przystąpieniem do pracy.
4. Nie zmienia się termin na złożenie wniosku o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego przez ubezpieczonych niebędących pracownikami, osoby pobierające zasiłek macierzyński w okresie urlopu wychowawczego oraz osoby pobierające zasiłek macierzyński po ustaniu tytułu ubezpieczenia. Wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego osoby te powinny złożyć przed rozpoczęciem korzystania z zasiłku macierzyńskiego za ten okres.
5. Zasady przedstawione w pkt. 14 i 15 mają odpowiednio zastosowanie do ubezpieczonych niebędących pracownikami, osób pobierających zasiłek macierzyński w okresie urlopu wychowawczego oraz osób pobierających zasiłek macierzyński po ustaniu tytułu ubezpieczenia, z tym, że wniosek dotyczący rezygnacji z pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego albo jego części powinien być złożony przed dniem, od którego ubezpieczony rezygnuje z pobierania zasiłku.

Zasady ustalania okresu urlopu rodzicielskiego i zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu

1. Urlop rodzicielski jest udzielany bezpośrednio po wykorzystaniu przez pracownika urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego przez ubezpieczonego niebędącego pracownikiem, w nie więcej niż 4 częściach stanowiących wielokrotność tygodnia, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej albo bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części urlopu rodzicielskiego, z uwzględnieniem zasad przedstawionych w pkt. 20 i 22.
2. Część urlopu rodzicielskiego nie może być krótsza niż 8 tygodni, z wyjątkiem:

1) pierwszej części urlopu rodzicielskiego, która w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, nie może być krótsza niż 6 tygodni, a w przypadku przyjęcia przez pracownika dziecka na wychowanie nie może być krótsza niż 3 tygodnie;

2) sytuacji, w której pozostała do wykorzystania część urlopu (tj. ostatnia część urlopu) jest krótsza niż 8 tygodni.

1. Urlop rodzicielski w wymiarze do 16 tygodni może być udzielony w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części tego urlopu albo nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego urlopu przez ubezpieczonego niebędącego pracownikiem. W takim przypadku urlop ten jest udzielany nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia. Urlopu tego udziela się maksymalnie w dwóch częściach, których wymiar określa się na takich samych zasadach jak wymiar pozostałych części urlopu rodzicielskiego (pkt 19).

Przykład 4:

Pracownica od 2 listopada 2015 r. do 20 marca 2016 r. korzysta z urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu. Od 21 marca do 10 lipca 2016 r. przebywa na urlopie rodzicielskim w wymiarze 16 tygodni  i z dniem 11 lipca 2016 r. wraca do pracy. Dziecko ukończy 6 rok życia w dniu 2 listopada 2021 r. Pozostałą część urlopu rodzicielskiego pracownica zamierza wykorzystać w terminie późniejszym. Pracownica występuje o udzielenie urlopu rodzicielskiego za pozostały należny jej okres od 2 października 2021 r. Ponieważ urlop rodzicielski może być udzielony pracownicy nie dłużej niż do 31 grudnia 2021 r., pracownicy przysługuje tylko 13 tygodni z pozostałej do wykorzystania części urlopu rodzicielskiego.

1. Zgodnie z Kodeksem pracy pracownik w każdym czasie może zrezygnować z korzystania z urlopu rodzicielskiego za zgodą pracodawcy, co oznacza że zasiłek macierzyński za okres po rezygnacji z urlopu, nie przysługuje. W takim wypadku nie stosuje się zasady, zgodnie z którą urlop rodzicielski udzielany jest w tygodniach i zasady dotyczącej minimalnego wymiaru części urlopu rodzicielskiego.
2. W liczbie wykorzystanych części urlopu rodzicielskiego, uwzględnia się także liczbę wniosków o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego albo jego części w przypadku, gdy drugi z rodziców dziecka jest ubezpieczonym niebędącym pracownikiem.
3. Powyższe zasady stosuje się także do okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego przez ubezpieczonych niebędących pracownikami, osoby pobierające zasiłek macierzyński w okresie urlopu wychowawczego oraz osoby pobierające zasiłek macierzyński po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

Łączenie korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu

1. W przypadku łączenia przez pracownika korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, wymiar urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu lub jego części.
2. W przypadku, o którym mowa w pkt. 24, całkowity wymiar urlopu rodzicielskiego nie może przekroczyć:

1) 64 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie lub przyjęcia jednego dziecka na wychowanie;

2) 68 tygodni - w przypadku urodzenia przy jednym porodzie dwojga lub więcej dzieci lub równoczesnego przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka.

1. Okres, o który urlop rodzicielski ulega wydłużeniu, stanowi iloczyn liczby tygodni, przez jaką pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu i wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu rodzicielskiego.

Przykład 5:

Pracownica, zatrudniona na 1/2 etatu, w terminie 21 dni po porodzie wystąpiła z wnioskiem o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (32 tygodni). Przez cały okres urlopu rodzicielskiego łączy ona wykonywanie pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze 1/4 etatu. Pracownica w trakcie wydłużonego urlopu nie będzie wykonywała pracy u pracodawcy, który udzielił tego urlopu. Udzielony pracownicy urlop rodzicielski ulega wydłużeniu o 8 tygodni (32 tygodnie x 1/4). Przez 32 tygodnie pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński w kwocie zmniejszonej o połowę (1/4 : 1/2 = 1/2), natomiast przez okres 8 tygodni, o które ulega wydłużeniu urlop rodzicielski, pracownicy przysługuje zasiłek w pełnej miesięcznej kwocie (gdyż podczas wydłużonego urlopu rodzicielskiego nie wykonuje ona pracy).

1. W przypadku, gdy część urlopu rodzicielskiego powstała w wyniku wydłużenia wymiaru tego urlopu nie odpowiada wielokrotności tygodnia, jest ona udzielana w dniach. Przy udzielaniu urlopu niepełny dzień pomija się.

Przykład 6:

Pracownica wykonywała pracę u pracodawcy w wymiarze 1/3 etatu, przez okres 2 tygodni urlopu rodzicielskiego. Urlop rodzicielski ulega wydłużeniu o 4 dni (14 dni x 1/3 = 4,6 dni).

1. Część urlopu rodzicielskiego, o którą urlop ten zostanie proporcjonalnie wydłużony, wydłuża tę część urlopu rodzicielskiego, podczas której pracownik łączył korzystanie z urlopu z wykonywaniem pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy u pracodawcy udzielającego urlopu. Wydłużenie urlopu rodzicielskiego nie stanowi jego odrębnej części.

Przykład 7:

Pracownica w dniu 21 marca 2016 r. urodziła dziecko i wystąpiła o udzielenie urlopu macierzyńskiego od 21 marca do 7 sierpnia 2016 r. oraz urlopu rodzicielskiego na okres 6 tygodni od 8 sierpnia do 18 września 2016 r.

Przez cały okres udzielonego urlopu rodzicielskiego pracownica wykonuje pracę w wymiarze 1/2 etatu u pracodawcy udzielającego tego urlopu. Na 21 dni przed zakończeniem pierwszej części urlopu rodzicielskiego pracownica wystąpiła o drugą część urlopu rodzicielskiego w wymiarze 8 tygodni. W związku z wykonywaniem pracy w czasie pierwszej części urlopu rodzicielskiego ta część urlopu ulega wydłużeniu. Ponieważ pracownica nie zamierza wykonywać pracy w czasie wydłużonej części urlopu rodzicielskiego, okres, o który pierwsza część urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu wynosi 3 tygodnie (6 tygodni x 1/2).

Zatem pierwsza część urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu do 9 października 2016 r.

Kolejnej części urlopu rodzicielskiego pracodawca udzielił pracownicy od 10 października do 4 grudnia 2016 r. (8 tygodni). Przez okres 3 tygodni (21 dni) pracownica łączyła korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, w wymiarze 1/2 etatu. W związku z wykonywaniem pracy w czasie drugiej części urlopu rodzicielskiego ta część urlopu ulega wydłużeniu. Ponieważ pracownica nie zamierza wykonywać pracy w czasie wydłużonej części urlopu rodzicielskiego, okres, o który druga część urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu wynosi 10 dni (21 dni x 1/2 = 10,5 dni), tj. do 14 grudnia 2016 r. Przy obliczeniu okresu wydłużenia urlopu rodzicielskiego niepełny dzień zostaje pominięty.

Przykład 8:

Pracownica przebywała na urlopie macierzyńskim oraz pobierała zasiłek macierzyński za  okres tego urlopu od 4 stycznia do 22 maja 2016 r. Na jej wniosek udzielono jej urlopu rodzicielskiego w wymiarze 6 tygodni  od 23 maja 2016 r. do 3 lipca 2016 r. Pracownica łączy urlop rodzicielski z wykonywaniem pracy w wymiarze 1/2 etatu u pracodawcy udzielającego tego urlopu. W czasie wydłużonego urlopu rodzicielskiego nie zamierza wykonywać pracy. Urlop rodzicielski ulega wydłużeniu o 3 tygodnie (6 tygodni  x 1/2), tj. na okres od 4 lipca 2016 r. do 24 lipca 2016 r.  Pracownik ojciec dziecka korzysta z urlopu rodzicielskiego od 23 maja 2016 r. do 17 lipca 2016 r. (8 tygodni), a następnie od 18 lipca 2016 r. do 11 września 2016 r. (8 tygodni). Pracownica wystąpiła o udzielenie kolejnej (czwartej)  części urlopu rodzicielskiego w wymiarze 10 tygodni od 25 lipca do 2 października 2016 r. 

1. W przypadku gdy pracownik zamierza łączyć korzystanie z części urlopu rodzicielskiego powstałej w wyniku proporcjonalnego wydłużenia tego urlopu, z wykonywaniem pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy, wymiar tej części urlopu oblicza się dzieląc długość części urlopu powstałej w wyniku proporcjonalnego wydłużenia, obliczonej zgodnie z zasadami przedstawionymi w pkt. 26 i 27, przez różnicę liczby 1iwymiaru czasu pracy, w jakim pracownik zamierza łączyć korzystanie z tej części urlopu z wykonywaniem pracy. W przypadku gdy część urlopu rodzicielskiego powstała w wyniku wydłużenia wymiaru tego urlopu nie odpowiada wielokrotności tygodnia, jest ona udzielana w dniach. Przy udzielaniu urlopu niepełny dzień pomija się.

Przykład 9:

Pracownica w dniu 2 marca 2016 r. urodziła dziecko i wystąpiła o udzielenie urlopu macierzyńskiego od 2 marca do 19 lipca 2016 r. oraz urlopu rodzicielskiego na okres 6 tygodni od 20 lipca do 30 sierpnia 2016 r. 

Pracownica przez cały okres udzielonego urlopu rodzicielskiego łączy korzystanie z urlopu z wykonywaniem pracy w wymiarze 1/2 etatu. W związku z tym, ta część urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu. Pracownica w okresie wydłużonego urlopu rodzicielskiego nadal zamierza wykonywać pracę w wymiarze 1/2 etatu. Pierwsza część urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu o 6 tygodni [6 tygodni x 1/2 : (1 - 1/2)].

Zatem pierwsza część urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu do 11 października 2016 r.

Kolejnej części urlopu rodzicielskiego pracodawca udziela pracownicy od 12 października do 6 grudnia 2016 r. (8 tygodni). Pracownica przez okres 3 tygodni (21 dni) urlopu rodzicielskiego łączy korzystanie z urlopu z wykonywaniem pracy u pracodawcy w wymiarze 1/2 etatu. W okresie wydłużonej części urlopu pracownica nie będzie wykonywać pracy u swojego pracodawcy. W związku z tym, druga część urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu o 10 dni, tj. do 16 grudnia 2016 r. [(21 dni x 1/2 = 10,5 dni]. Przy obliczeniu okresu wydłużenia urlopu rodzicielskiego niepełny dzień zostaje pominięty.

Przykład 10:

Pracownik, któremu udzielono urlopu rodzicielskiego w wymiarze 16 tygodni (112 dni), tj. od 4 lipca 2016 r. do 23 października 2016 r., wykonywał przez cały okres urlopu rodzicielskiego pracę u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze 1/3 etatu. Pracownik  zamierza łączyć korzystanie z wydłużonej części urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy w wymiarze 1/3 etatu. Urlop rodzicielski ulega zatem wydłużeniu o 55 dni, tj. na okres od 24 października do 18 grudnia 2016 r. [112 x 1/3 = 37; 37: (1 - 1/3) = 55].

Zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia dziecka w trakcie urlopu wychowawczego

1. Pracownicy, która urodziła dziecko w trakcie urlopu wychowawczego, przysługuje zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, nawet jeżeli ostatni dzień okresu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego przypada później niż ostatni dzień urlopu wychowawczego. W przypadku gdy zasiłek macierzyński przysługujący za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze wykracza poza udzielony urlop wychowawczy, za okres od następnego dnia po zakończeniu urlopu wychowawczego pracownica ma prawo do części urlopu rodzicielskiego w wymiarze różnicy między pełnym wymiarem urlopu rodzicielskiego, a okresem wypłaconego zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tego urlopu, przypadającym w czasie korzystania z urlopu wychowawczego.

Przykład 11:

Pracownicy został udzielony urlop wychowawczy z tytułu urodzenia pierwszego dziecka, w okresie od 2 stycznia 2014 r. do 30 czerwca 2016 r. W dniu 6 stycznia 2016 r. pracownica urodziła drugie dziecko. Pracownica w dniu 18 stycznia 2016 r. złożyła wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. Zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy:

• od 6 stycznia 2016 r. do 24 maja 2016 r. - za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego,
• od 25 maja 2016 r. do 30 czerwca 2016 r. - za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego,
• od 1 lipca 2016 r. do 3 stycznia 2017 r. za okres udzielonego urlopu rodzicielskiego.

Zasiłek macierzyński przysługujący przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego

1. Od 2 stycznia 2016 r. urlop ojcowski przysługuje w wymiarze do 2 tygodni, nie dłużej jednak niż:

1) do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia albo

2) do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.

1. Urlop ojcowski oraz zasiłek macierzyński za okres tego urlopu może zostać wykorzystany jednorazowo albo w nie więcej niż 2częściach, z których kolejna nie musi przypadać bezpośrednio po poprzedniej części urlopu ojcowskiego. Każda z części urlopu ojcowskiego nie może być krótsza niż tydzień.
2. Zasady przedstawione w pkt. 31 i 32 mają odpowiednio zastosowanie do ubezpieczonych niebędących pracownikami.

II. Wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego

1. W związku ze zmianą wymiaru urlopu rodzicielskiego wynikającą z likwidacji dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego ulega zmianie wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego.
2. Miesięczny zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku za okres, o który wydłużono urlop rodzicielski, tj. do:

1) 6 tygodni urlopu rodzicielskiego - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie oraz w przypadku przyjęcia na wychowanie jednego dziecka;

2) 8 tygodni urlopu rodzicielskiego - w przypadku urodzenia przy jednym porodzie dwojga lub więcej dzieci oraz w przypadku równoczesnego przyjęcia na wychowanie dwojga lub więcej dzieci;

3) 3 tygodni urlopu rodzicielskiego - w przypadku przyjęcia na wychowanie dziecka, w przypadku gdy ubezpieczony ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w minimalnym wymiarze wynoszącym 9 tygodni.

Przykład 12:

Pracownica w dniu 15 maja 2016 r. urodziła dziecko i wystąpiła o udzielenie urlopu macierzyńskiego od 15 maja do 1 października 2016 r. Wystąpiła także o urlop rodzicielski w wymiarze 8 tygodni, oświadczając, że ojciec dziecka nie będzie w tym samym czasie korzystał z urlopu rodzicielskiego.

Zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy w wysokości:

• 100% podstawy wymiaru za okres urlopu macierzyńskiego od 15 maja do 1października2016 r. i urlopu rodzicielskiego od 2 października do 12 listopada 2016 r. (6 tygodni), oraz
• 60% podstawy wymiaru za okres od 13 listopada do 26 listopada 2016 r. (2 tygodnie).

Ojciec dziecka wystąpił o udzielenie urlopu rodzicielskiego na okres kolejnych 8 tygodni, tj. od 27 listopada 2016 r. do 21 stycznia 2017 r. Za ten okres pracownik ma prawo do zasiłku macierzyńskiego w wysokości 60% podstawy wymiaru. 

1. W przypadku gdy oboje rodzice dziecka mają prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego od tego samego dnia, okres pobierania zasiłku w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku dzieli się proporcjonalnie między rodziców. W przypadku gdy o zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego oboje rodzice dziecka wystąpią, ale nie od tego samego dnia, zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiaru przysługuje temu z rodziców, który rozpoczął pobieranie tego zasiłku jako pierwszy.
2. Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługujący po upływie okresów wymienionych w pkt. 35 i 36, wynosi 60% podstawy wymiaru zasiłku.

Przykład 13:

Pracownica urodziła  dziecko w dniu 4 stycznia 2016 r. W dniu 27 stycznia 2016 r., tj. po upływie 21 dni od porodu, wystąpiła z wnioskiem o udzielenie urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. Zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru przysługuje jej za okres urlopu macierzyńskiego od 4 stycznia 2016 r. do 22 maja 2016 r. (20 tygodni) oraz za okres pierwszych 6 tygodni urlopu rodzicielskiego od 23 maja 2016 r. do 3 lipca 2016 r. Za pozostały okres 26 tygodni urlopu rodzicielskiego od 4 lipca 2016 r. do 1 stycznia 2017 r. zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 60% podstawy wymiaru.

Przykład 14:

Pracownica, która urodziła jedno dziecko przebywa na urlopie macierzyńskim od 18 sierpnia 2015 r. do 4 stycznia 2016 r. Pracownica wystąpiła o udzielenie urlopu rodzicielskiego w wymiarze 22 tygodni i wypłacenie zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu od 5 stycznia 2016 r. do 6 czerwca 2016 r. Pracownik - ojciec dziecka wystąpił o udzielenie urlopu rodzicielskiego i wypłacenie zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 12 stycznia 2016 r. do 21 marca 2016 r. (10 tygodni).  Pracownicy przez okres pierwszych 6 tygodni urlopu rodzicielskiego, tj. od 5 stycznia do  15 lutego 2016 r. przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru, a za dalszy okres urlopu rodzicielskiego - w wysokości 60% podstawy wymiaru, natomiast pracownikowi za cały okres urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 60% podstawy wymiaru.

Przykład 15:

Pracownica z tytułu urodzenia dziecka  przebywa na urlopie macierzyńskim od 18 sierpnia 2015 r. do 4 stycznia 2016 r. Wystąpiła o udzielenie urlopu rodzicielskiego w wymiarze 6 tygodni i wypłacenie zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu od 5 stycznia 2016 r. do 15 lutego 2016 r. (6 tygodni). Pracownik - ojciec dziecka wystąpił o udzielenie urlopu rodzicielskiego w wymiarze 8 tygodni i wypłacenie zasiłku macierzyńskiego za ten okres od dnia 5 stycznia 2016 r. do 29 lutego 2016 r. Zasiłek macierzyński przysługuje każdemu z rodziców dziecka w wysokości 100% podstawy wymiaru za okres pierwszych 3 tygodni urlopu rodzicielskiego, tj. od 5 stycznia 2016 r. do 25 stycznia 2016 r. oraz  w wysokości 60% podstawy wymiaru odpowiednio za pozostałe okresy, tj. matce od 26 stycznia 2016 r. do 15 lutego 2016 r., a ojcu od 26 stycznia 2016 r.  do 29 lutego 2016 r.

Przykład 16:

Pracownica, która w dniu 4 stycznia 2016 r. przyjęła na wychowanie 9-miesięczne dziecko, wróciła do pracy po wykorzystaniu 20 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego od 4 stycznia do 22 maja 2016 r. oraz urlopu rodzicielskiego za okres 3 tygodni od 23 maja do 12 czerwca 2016 r. Od 13 czerwca 2016 r. pracownica wraca do pracy. Pracownicy przez okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i pierwszej części urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru. Po roku od powrotu do pracy pracownica występuje o urlop rodzicielski w wymiarze 16 tygodni od dnia 23 maja 2017 r. do 11 września 2017 r. Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego będzie jej przysługiwał za okres od 23 maja 2017 r. do 12 czerwca 2017 r. w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku, natomiast za okres od 13 czerwca 2017 r. do 11 września 2017 r., w wysokości 60% podstawy wymiaru zasiłku, pod warunkiem że uprawniony ojciec dziecka nie wykorzystał do tego czasu urlopu  rodzicielskiego i zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu.

1. W przypadku złożenia przez ubezpieczonego w terminie, o którym mowa w pkt. 14, tj. nie później niż 21 dni po porodzie lub przyjęciu dziecka/dzieci na wychowanie, wniosku o udzielenie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze albo bezpośrednio po okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego wniosku o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego wynosi 80% podstawy wymiaru.
2. Zasiłek macierzyński za okres wydłużenia urlopu rodzicielskiego wynikającego z łączenia przez pracownika urlopu rodzicielskiego z pracą u pracodawcy udzielającego tego urlopu, przysługuje w takiej wysokości, w jakiej pracownik otrzymywał zasiłek macierzyński w okresie wykonywania pracy i otrzymywania zasiłku macierzyńskiego w kwocie obniżonej.

Przykład 17:

Pracownica, która w terminie do 21 dni po porodzie wystąpiła z wnioskiem o udzielenie urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, wykonuje przez cały okres urlopu rodzicielskiego pracę u pracodawcy udzielającego tego urlopu, w wymiarze 1/2 etatu i pracę zamierza wykonywać także w wydłużonej części urlopu rodzicielskiego. Urlop rodzicielski ulega wydłużeniu o 32 tygodnie, będzie trwał zatem 64 tygodnie [32 + (32 x 1/2) : (1 -  1/2) = 64]. Przez cały okres urlopu rodzicielskiego pracownica ma prawo do zasiłku macierzyńskiego w wysokości 80% podstawy wymiaru, w kwocie zmniejszonej o połowę (1/2 : 1).

Przykład 18:

Pracownica zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy korzysta z tytułu urodzenia dziecka z:

• urlopu macierzyńskiego - od 5 marca 2016 r. do 22 lipca 2016 r.,
• urlopu rodzicielskiego - od 23 lipca 2016 r. do 16 września 2016 r. (8 tygodni).

Zasiłek macierzyński przysługuje za okres:

• urlopu macierzyńskiego od 5 marca 2016 r. do 22 lipca 2016 r. - w wysokości 100% podstawy wymiaru,
• urlopu rodzicielskiego od 23 lipca 2016 r. do 2 września 2016 r. (6 tygodni) - w wysokości 100% podstawy wymiaru,
• urlopu rodzicielskiego od 3 do 16 września 2016 r. (2 tygodnie) - w wysokości 60% podstawy wymiaru.

W okresie urlopu rodzicielskiego pracownica łączyła korzystanie z urlopu z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze 1/2 etatu.

Zasiłek macierzyński w okresie urlopu rodzicielskiego pracownica otrzymała w wysokości pomniejszonej proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy podjętej w czasie tego urlopu.

Pracownica nie będzie wykonywać pracy w czasie wydłużonego urlopu rodzicielskiego. Udzielony pracownicy urlop rodzicielski ulega wydłużeniu o 4 tygodnie (8 tygodni x 1/2).  Pracodawca przedłużył urlop rodzicielski na okres od 14 września  2016 r. do 14 października 2016 r. W tym okresie pracownica ma prawo do zasiłku macierzyńskiego w pełnej kwocie w wysokości:

• 100% podstawy wymiaru za okres 3 tygodni (6 tygodni x 1/2),
• 60% podstawy wymiaru za okres 1 tygodnia (2 tygodnie x 1/2).

Przykład 19:

Pracownica, która wykonuje pracę w wymiarze 0,75 etatu, urodziła dziecko w dniu 21 marca 2016 r. i korzysta z tego tytułu z urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego od 21 marca 2016 r. do 7 sierpnia 2016 r. Podstawa wymiaru przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego wyniosła 2802 zł. Pracownica wystąpiła do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie urlopu rodzicielskiego w wymiarze 8 tygodni oraz o wyrażenie zgody na podjęcie w tym okresie pracy w wymiarze 0,5 etatu. Pracodawca udzielił pracownicy urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, tj. od 8 sierpnia  2016 r. do 2 października  2016 r.  oraz uwzględnił jej wniosek dotyczący pracy w czasie tego urlopu. W okresie wydłużonego urlopu rodzicielskiego pracownica będzie wykonywać pracę w wymiarze 0,25 etatu.

Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje pracownicy w kwocie zmniejszonej proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej w czasie urlopu rodzicielskiego, tj. pomniejszonej o 0,6667 (0,5 : 0,75):

• od 8 sierpnia 2016 r. do 18 września 2016r. (6 tygodni) w wysokości 100% podstawy wymiaru w kwocie 1307,46 zł; kwota ta została obliczona następująco:

2802 zł : 30 x 100% = 93,40 zł - jest to pełna dzienna kwota zasiłku macierzyńskiego w wysokości 100%,

93,40 zł × 0,6667 = 62,27 zł - jest to dzienna kwota pomniejszenia zasiłku macierzyńskiego,

93,40 zł - 62,27 zł = 31,13 zł - jest to dzienna stawka zasiłku macierzyńskiego po pomniejszeniu,

31,13 zł × 42 = 1307,46 zł;

• od 19 września 2016 r. do 2 października 2016 r. (2 tygodnie) w wysokości 60% podstawy wymiaru w kwocie 261,52 z; kwota ta została obliczona następująco:

2802 zł : 30  x 60% = 56,04 zł - jest to pełna dzienna kwota zasiłku macierzyńskiego w wysokości 60%,

56,04 zł × 0,6667 = 37,36 zł - jest to dzienna kwota pomniejszenia zasiłku macierzyńskiego,

56,04 zł - 37,36 zł = 18,68 zł - jest to dzienna stawka zasiłku macierzyńskiego po pomniejszeniu,

18,68 zł × 14 = 261,52 zł.

Okres wydłużenia urlopu rodzicielskiego jest obliczany odrębnie dla okresu, w którym zasiłek przysługiwał w wysokości 100% podstawy wymiaru i odrębnie dla okresu, w którym zasiłek przysługiwał w wysokości 60% podstawy wymiaru. Urlop rodzicielski zostanie wydłużony łącznie o 37 dni (28 + 9). Okres ten został ustalony następująco:

6 tygodni x 0,5  : (1 - 0,25) = 4 tygodnie (28 dni),

14 dni x 0,5 :  (1 - 0,25) = 9,33.

Pracodawca przedłużył pierwszą część urlopu rodzicielskiego na okres od 3 października 2016 r. do 8 listopada  2016 r. (37 dni).

Za ten okres pracownica ma prawo do zasiłku macierzyńskiego w kwocie zmniejszonej proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej w czasie przedłużonej części urlopu rodzicielskiego, tj. pomniejszonej o (0,25 : 0,75 = 0,3333):

• od 3 października 2016 r. do 30 października 2016 r. (4 tygodnie) w wysokości 100% podstawy wymiaru w kwocie 1743,56 zł; kwota ta została obliczona następująco:

93,40 zł × 0,3333 = 31,13 zł - jest to dzienna kwota pomniejszenia zasiłku macierzyńskiego,

93,40 zł - 31,13 zł = 62,27 zł - jest to dzienna stawka zasiłku macierzyńskiego po pomniejszeniu,

62,27 zł x 28 dni = 1743,56 zł;

• od 31 października 2016 r. do 8 listopada 2016 r. (9 dni) w wysokości 60% podstawy wymiaru w kwocie 336,24 zł; kwota ta została obliczona następująco:

56,04 zł × 0,3333 = 18,68 zł - jest to dzienna kwota pomniejszenia zasiłku macierzyńskiego,

56,04 zł - 18,68 zł = 37,36 zł - jest to dzienna stawka zasiłku macierzyńskiego po pomniejszeniu,

37,36  zł x 9  dni = 336,24 zł.

1. W przypadku złożenia przez osobę ubezpieczoną niebędącą pracownikiem wniosku o wypłacenie zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, w terminie o którym mowa w pkt. 14, zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego wynosi 80% podstawy wymiaru.
2. W przypadku rezygnacji z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopurodzicielskiego w pełnym wymiarze albo za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego, w którym zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 60% podstawy wymiaru (tj. co najmniej 26 tygodni), przysługuje jednorazowe wyrównanie pobranego zasiłku macierzyńskiego do 100% podstawy wymiaru.

Przykład 20:

Pracownica, która urodziła dziecko w dniu 2 marca 2016 r., wystąpiła w dniu 10 marca 2016 r. o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni od 20 lipca 2016 r. do 28 lutego 2017 r. Zasiłek macierzyński przysługuje jej w wysokości 80% podstawy wymiaru. W dniu 28 czerwca 2016 r. pracownica składa pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z całości urlopu rodzicielskiego, oświadczając że z urlopu rodzicielskiego będzie korzystał pracownik ojciec dziecka. Pracownik ojciec dziecka występuje o udzielenie urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni od 20 lipca 2016 r. do 28 lutego 2017 r. Zasiłek macierzyński przysługuje pracownikowi w wysokości 80% podstawy wymiaru. Pracownik w dniu 19 sierpnia 2016 r. składa pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z części urlopu rodzicielskiego przypadającej po 6 tygodniach, tj. od 31 sierpnia 2016 r., dołączając do wniosku pisemne oświadczenie, że matka dziecka nie będzie korzystała z pozostałej części urlopu rodzicielskiego. Pracownikowi przysługuje wyrównanie wypłaconego zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego od 20 do 31 lipca 2016 r. Zasiłek macierzyński za okres od 1 do 30 sierpnia 2016 r., które jeszcze nie został pracownikowi wypłacony, przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Wyrównanie wypłaconego zasiłku macierzyńskiego za okres od 2 marca 2016 r. do 19 lipca  2016 r. przysługuje także pracownicy matce dziecka. Wypłata wyrównania zasiłku macierzyńskiego matce dziecka nastąpi po złożeniu przez nią wniosku w tej sprawie i udokumentowaniu faktu rezygnacji z urlopu rodzicielskiego w wymiarze 26 tygodni przez ojca dziecka.

Przykład 21:

Pracownica, która urodziła dziecko w dniu 20 stycznia 2016 r., wystąpiła w dniu 31 stycznia 2016 r. o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim trwającym od 20 stycznia 2016 r. do 7 czerwca 2016 r. urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni od 8 czerwca 2016 r. do 17 stycznia 2017 r. Zasiłek macierzyński przysługuje jej w wysokości 80% podstawy wymiaru. W dniu 5 czerwca 2016 r.  pracownica składa pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z całości urlopu rodzicielskiego, oświadczając że z urlopu rodzicielskiego będzie korzystał pracownik ojciec dziecka. Pracownik ojciec dziecka występuje o udzielenie urlopu rodzicielskiego  od 8 czerwca 2016 r. do 17 stycznia 2017 r.  Zasiłek macierzyński przysługuje pracownikowi w wysokości 80% podstawy wymiaru. Pracownik w dniu 1 lipca 2016 r. składa pisemny wniosek w sprawie rezygnacji od 3 sierpnia 2016 r., tj. po wykorzystaniu 8 tygodni urlopu rodzicielskiego, z pozostałej części urlopu rodzicielskiego wynoszącej 24 tygodnie, dołączając do wniosku pisemne oświadczenie, że matka dziecka nie będzie korzystała z tej części urlopu rodzicielskiego. W związku z tym, że pracownik zrezygnował z części urlopu rodzicielskiego wynoszącej mniej niż 26 tygodni, pracownikowi nie przysługuje wyrównanie wypłaconego zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego.

Wyrównanie wypłaconego zasiłku macierzyńskiego za okres od 20 stycznia 2016 r. do 7 czerwca 2016 r. nie przysługuje także pracownicy matce dziecka.

III. Zasiłek opiekuńczy przysługujący ubezpieczonemu – ojcu dziecka w przypadku gdy ubezpieczona matka porzuciła dziecko

1. W przypadku gdy ubezpieczona - matka dziecka - porzuciła dziecko przed upływem 8 tygodni po porodzie, ubezpieczonemu - ojcu dziecka - przysługuje w okresie pobierania przez ubezpieczoną matkę dziecka zasiłku macierzyńskiego, zasiłek opiekuńczy w dodatkowym wymiarze do 8 tygodni życia dziecka. Zasiłek ten przysługuje ubezpieczonemu - ojcu dziecka albo ubezpieczonemu - innemu członkowi najbliższej rodziny, który przerwie zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Przykład 22:

Ubezpieczona, która urodziła dziecko w dniu 4 stycznia 2016 r. porzuciła je 10 stycznia 2016 r. Za okres pierwszych 8 tygodni po porodzie, tj. od 4 stycznia 2016 r. do 28 lutego 2016 r. przysługuje jej zasiłek macierzyński. Ubezpieczony - ojciec dziecka podlegający ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu wykonywania działalności pozarolniczej wystąpił o wypłatę zasiłku opiekuńczego od tej daty. Ubezpieczony jest uprawniony do zasiłku opiekuńczego w dodatkowym wymiarze od 10 stycznia 2016 r. do 28 lutego 2016 r. Ubezpieczony wystąpił o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego od 29 lutego 2016 r. do 22 maja 2016 r. oraz za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze od 23 maja 2016 r. do 1 stycznia 2017 r.

IV. Zasady obowiązujące w okresie przejściowym

1. Pracownik korzystający w dniu 2 stycznia 2016 r. z dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub ich części zachowuje prawo do urlopu dodatkowego lub jego części i zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu, w wymiarze wynikającym z przepisów dotychczasowych.
2. W przypadku gdy urodzenie dziecka miało miejsce przed 2 stycznia 2016 r., a pracownica wystąpiła z wnioskiem o udzielenie urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze po 1stycznia 2016 r. ale w terminie 21 dni po porodzie, ma prawo do zasiłku macierzyńskiego w wysokości 80% podstawy wymiaru za okres tych urlopów. Zasada ta ma odpowiednio zastosowanie do zasiłku macierzyńskiego z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie.

Przykład 23:

Pracownica, która urodziła dziecko 14 grudnia 2015 r., wystąpiła w dniu 4 stycznia 2016 r. z wnioskiem o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. Pomimo faktu, że 28 grudnia 2015 r. minął 14 - dniowy dotychczasowy termin, w opisanym powyżej przypadku został zachowany nowy termin (21 po porodzie) do złożenia wniosku o zasiłek, uprawniający do zasiłku macierzyńskiego w wysokości 80% podstawy wymiaru za cały okres urlopu macierzyńskiego od 14 grudnia 2015 r. do 1 maja 2016 r. i urlopu rodzicielskiego od 2 maja 2016 r. do 11 grudnia 2016 r.

1. Pracownik korzystający w dniu 2 stycznia 2016 r. z dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub ich części, nabywa prawo do urlopu rodzicielskiego i zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu w wymiarze odpowiadającym różnicy między wymiarem tego urlopu określonym w znowelizowanych przepisach, a wymiarem udzielonego dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub jego części na podstawie dotychczasowych przepisów. W takim przypadku urlopu rodzicielskiego udziela się pracownikowi na jego pisemny wniosek, złożony przed zakończeniem korzystania z udzielonego dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub ich części.

Przykład 24:

Pracownica urodziła dziecko w dniu 27 lipca 2015 r. Do 13 grudnia 2015 r. wykorzystała urlop macierzyński i zasiłek za okres tego urlopu. Następnie udzielono jej dodatkowego urlopu macierzyńskiego  w wymiarze 6 tygodni od 14 grudnia 2015 r. do 24 stycznia 2016 r. i wypłacono zasiłek macierzyński za ten okres. Pracownica w dniu 31 grudnia 2015 r. wystąpiła z wnioskiem o udzielenie urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. Urlop rodzicielski przysługuje jej w wymiarze 26 tygodni (32 tygodnie - 6 tygodni), od 25 stycznia 2016 r. do 24 lipca 2016 r.

1. Pracownik korzystający w dniu 2 stycznia 2016 r. z części urlopu rodzicielskiego może złożyć wniosek o kolejną część urlopu w terminie wynikającym z przepisów dotychczasowych, tj. nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tej części urlopu.
2. Pracownik korzystający w dniu 2 stycznia 2016 r. z urlopu rodzicielskiego lub jego części może także złożyć pisemny wniosek o łączenie korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w terminie wynikającym z przepisów dotychczasowych, tj. co najmniej na 14 dni przed podjęciem pracy.
3. Pracownik łączący w dniu 2 stycznia 2016 r. korzystanie z urlopu rodzicielskiego i pobieranie zasiłku za ten okres z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze wydłużonym, przy czym wymiar wydłużonego urlopu obliczany jest na podstawie okresu wykonywania pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, przypadający po dniu 2 stycznia 2016 r. .

Przykład 25:

Pracownica zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy, której od 4 grudnia 2015 r. do 2 czerwca 2016 r., udzielono urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze 26 tygodni łączy korzystanie z urlopu z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze 1/2 etatu. Pracownica ma prawo do wydłużonego urlopu rodzicielskiego w związku z wykonywaniem pracy od 2 stycznia 2016 r. do 2 czerwca 2016 r. (153 dni). Pracownica nie zamierza wykonywać pracy w czasie wydłużonego urlopu rodzicielskiego.  Urlop rodzicielski przysługujący pracownicy ulegnie zatem wydłużeniu o 76 dni  (153 x 1/2  = 76,5), tj. na okres od 3 czerwca 2016 r. do 17 sierpnia 2016 r.

1. Pracownik, który bezpośrednio po dodatkowym urlopie macierzyńskim wykorzystał część urlopu rodzicielskiego zgodnie z przepisami obowiązującymi do dnia 1 stycznia 2016 r., może wykorzystać część urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 16 tygodni w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części tego urlopu albo nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego urlopu i nie dłużej niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia.
2. Pracownik, który do dnia 1 stycznia 2016 r.  nie korzystał z urlopu rodzicielskiego i pobierania zasiłku macierzyńskiego za ten okres albo wykorzystał urlop rodzicielski w pełnym wymiarze albo nie korzystał z urlopu rodzicielskiego ze względu na to, że przepisy obowiązujące w czasie, w którym korzystał z urlopu i zasiłku z tytułu macierzyństwa nie przewidywały takiego uprawnienia, nie ma prawa do wykorzystania po 1 stycznia 2016 r. części urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 16 tygodni i zasiłku macierzyńskiego za ten okres w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części tego urlopu albo nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego urlopu.
3. Jeżeli matka dziecka urodzonego w 2015 r. nieposiadająca tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa, podjęła po 1 stycznia 2016 r. zatrudnienie w wymiarze co najmniej połowy pełnego wymiaru czasu pracy, pracownik ojciec dziecka ma prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej od dnia podjęcia zatrudnienia przez matkę dziecka. Pracownik ojciec dziecka ma w takim przypadku także prawo do urlopu rodzicielskiego, w tym do wykorzystania części urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 16 tygodni, w terminie późniejszym w okresie zatrudnienia matki dziecka.
4. Zasady przedstawione w pkt. 43 - 45 stosuje się odpowiednio do ubezpieczonych niebędących pracownikami, osób pobierających zasiłek macierzyński w okresie urlopu wychowawczego oraz osób pobierających zasiłek macierzyński po ustaniu tytułu ubezpieczenia, a do ubezpieczonych niebędących pracownikami dodatkowo także zasady przedstawione w pkt. 49 - 51.
5. Ubezpieczony pobierający w dniu 2 stycznia 2016 r. zasiłek macierzyński za okres odpowiadający części urlopu rodzicielskiego, może złożyć wniosek o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający pozostałej części urlopu rodzicielskiego w terminie wynikającym z przepisów dotychczasowych, tj. nie później niż przed rozpoczęciem pobierania zasiłku macierzyńskiego za ten okres.