Składanie wniosku o emeryturę lub rentę przez osobę, która pracowała w kilku państwach Unii Europejskiej

Pracowałeś w różnych państwach europejskich (należących do UE lub EFTA), a teraz starasz się o emeryturę lub rentę? Dowiedz się, jak i gdzie powinieneś złożyć wniosek.

Gdzie złożyć wniosek o emeryturę lub rentę

Jeśli pracowałeś w Polsce i w innych państwach UE lub EFTA, możesz ubiegać się o emeryturę lub rentę z każdego z tych państw. Nie musisz składać odrębnych wniosków w każdym państwie. Wniosek składasz w państwie, w którym mieszkasz. Instytucja ubezpieczeniowa tego państwa przekaże Twój wniosek o emeryturę lub rentę do wszystkich państw, w których pracowałeś.

Państwa, w których pracowałeś, będą rozpatrywać Twój wniosek o emeryturę lub rentę według swoich krajowych przepisów. Dostaniesz odrębną decyzję o emeryturze lub rencie z każdego z tych państw. Wszystkie instytucje przyjmą tę samą datę złożenia wniosku.

Która placówka ZUS rozpatrzy Twój wniosek

Wnioski o emerytury lub renty osób, które pracowały lub mieszkają w państwach UE lub EFTA, rozpatrują wyznaczone placówki ZUS, które realizują rozporządzenia unijne.

Każda nasza placówka obsługuje inne państwa UE lub EFTA:

• Oddział ZUS w Bydgoszczy - Włochy;
• Oddział ZUS w Chrzanowie - Belgia;
• Oddział ZUS w Gdańsku –  Wielka Brytania;
• Oddział ZUS w Krakowie - Holandia;
• Oddział ZUS w Lublinie - Irlandia;
• I Oddział ZUS w Łodzi –  Cypr, Grecja, Malta;  
• Oddział ZUS w Nowym Sączu – Czechy, Słowacja;
• Oddział ZUS w Opolu – Niemcy;
• Oddział ZUS w Rzeszowie – Hiszpania, Portugalia;
• Oddział ZUS w Szczecinie – Estonia, Finlandia, Islandia, Litwa, Łotwa, Norwegia, Szwecja;
• Oddział ZUS w Tarnowie – Austria, Lichtenstein, Słowenia;
• Oddział ZUS w Toruniu - Dania, Szwajcaria, Węgry;
• I Oddział ZUS w Warszawie – Bułgaria, Chorwacja, Francja, Luksemburg, Rumunia.                  

Jeśli mieszkasz w Polsce, wniosek możesz złożyć:

• w wyznaczonej naszej placówce, która obsługuje państwo, w którym ostatnio pracowałeś; adresy placówek znajdziesz znajdziesz na zus.pl;
• w tej naszej placówce, która jest najbliżej Twojego miejsca zamieszkania,
• przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) – na www.zus.pl. Musisz wówczas mieć założone konto na PUE ZUS oraz profil zaufany na Elektronicznej Platformie Usług Administracji Publicznej (ePUAP) lub bezpieczny podpis elektroniczny. Jednak dokumenty, które dołączasz do wniosku, złóż w formie papierowej w naszej placówce albo wyślij je pocztą.

Jak złożyć wniosek o emeryturę lub rentę, jeśli mieszkasz w Polsce

Wypełnij właściwy formularz:

• EMP – wniosek o emeryturę i załącznik EMZ   – załącznik do wniosku o emeryturę dla osób, które ubiegają się o emeryturę z zagranicznej instytucji państwa UE lub EFTA;
• ERN – wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy i załącznik ERZ – załącznik do wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy dla osób, które ubiegają się o rentę z tytułu niezdolności do pracy z zagranicznej instytucji państwa UE lub EFTA;
• ERR – wniosek o rentę rodzinną z ZUS i załącznik ERRZ  – załącznik do wniosku o rentę rodzinną dla osób, które ubiegają się o rentę rodzinną z zagranicznej instytucji państw UE lub EFTA.

Do wniosku o emeryturę lub rentę dołącz:

1. formularz unijny E 207 PL – informacje dotyczące przebiegu ubezpieczenia osoby ubezpieczonej; w formularzu tym podaj wszystkie państwa, w których pracowałeś;
2. dokumenty, które uzasadniają przyznanie Ci emerytury lub renty z ZUS i posłużą do wyliczenia jej wysokości, m.in.:

• zaświadczenia pracodawców albo świadectwa pracy, potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe w Polsce;
• zaświadczenia pracodawców albo świadectwa pracy, potwierdzające wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze;
• zaświadczenia pracodawców potwierdzające okresy zatrudnienia i wysokość wynagrodzenia, które stanowiło podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w Polsce (może być wystawione na formularzu ERP-7);
• legitymacja ubezpieczeniowa, która zawiera wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości zarobków;
• zaświadczenie szkoły wyższej potwierdzające okres nauki i programowy tok jej trwania;
• książeczka wojskowa lub zaświadczenie z Wojskowej Komendy Uzupełnień o okresie czynnej służby wojskowej;
• odpisy aktów urodzenia dzieci.

Do wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy dołącz dodatkowo:

• zaświadczenie o stanie zdrowia, które lekarz może wystawić na druku OL-9;
• wywiad zawodowy, który sporządza płatnik składek na formularzu ZUS OL-10 – jeśli nadal jesteś zatrudniony.

Dowiedz się więcej na temat dokumentowania okresów składkowych i nieskładkowych.

Potrzebne formularze znajdziesz na naszej stronie internetowej w zakładce „Wzory formularzy” i w każdej naszej placówce.

Co się dalej dzieje z Twoim wnioskiem

Na podstawie dokumentów, które nam prześlesz, rozpatrzymy Twój wniosek o emeryturę lub rentę z ZUS.

Przekażemy też Twój wniosek i dokumenty, które do niego załączyłeś, do wszystkich państw UE lub EFTA, w których pracowałeś. Instytucje tych państw rozpatrzą wniosek na podstawie swoich krajowych przepisów i przyślą Ci decyzję o emeryturze lub rencie.

Jak złożyć wniosek o emeryturę lub rentę, jeśli mieszkasz w państwie UE lub EFTA

Jeśli mieszkasz w państwie UE lub EFTA, a pracowałeś i w Polsce, i w tym państwie,  to złóż jeden wniosek o emeryturę lub rentę. Wniosek złóż w instytucji ubezpieczeniowej w państwie, w którym mieszkasz. Wniosek złóż na formularzu, który obowiązuje w tym państwie. Dołącz do niego dokumenty, które uzasadniają przyznanie Ci emerytury lub renty z ZUS i posłużą do wyliczenia jej wysokości.

Instytucja państwa, w którym mieszkasz, przekaże Twój wniosek i złożone przez Ciebie dokumenty do placówki ZUS, która obsługuje dane państwo UE lub EFTA.

Adresy placówek ZUS, które realizują rozporządzenia unijne, znajdziesz tutaj.

Przykład
Pani Maria pracowała w Polsce i we Francji. Teraz mieszka we Francji. Wniosek o emeryturę powinna złożyć w instytucji emerytalnej we Francji na formularzu obowiązującym w tym państwie. We wniosku powinna wykazać okresy pracy w Polsce i we Francji. Do wniosku powinna dołączyć dokumenty potwierdzające pracę w Polsce. Instytucja francuska przekaże wniosek pani Marii do I Oddziału ZUS w Warszawie. Wniosek zostanie rozpatrzony przez instytucję francuską i przez ZUS na podstawie krajowych przepisów. Każda z instytucji prześle pani Marii decyzję o emeryturze.

Podstawa prawna

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 166 z 30.04.2004,  z późn. zm.)
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 284 z 30.10.2009, z późn. zm.).