Obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe

Ubezpieczenia społeczne w Polsce obejmują:

• ubezpieczenie emerytalne,
• ubezpieczenia rentowe,
• ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa, zwane ubezpieczeniem chorobowym,
• ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zwane ubezpieczeniem wypadkowym.

Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym  podlegają:

• pracownicy, z wyłączeniem prokuratorów,
• osoby, które wykonują pracę nakładczą,
• członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
• osoby, które pracują na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, oraz osoby, które z nimi współpracują,
• osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność oraz osoby, które z nimi współpracują,
• posłowie i senatorowie pobierający uposażenie oraz posłowie do Parlamentu Europejskiego,
• osoby, które pobierają stypendium sportowe,
• pobierający stypendium słuchacze Krajowej Szkoły Administracji Publicznej,
• osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych, świadczenie integracyjne lub stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy,
• osoby pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez podmioty inne niż powiatowy urząd pracy,
• osoby, które pobierają stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych,
• osoby duchowne,
• niezawodowi żołnierze pełniący czynną służbę wojskową, oprócz żołnierzy pełniących służbę kandydacką,
• osoby, które odbywają służbę zastępczą,
• osoby, które są na urlopach wychowawczych lub pobierają zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego,
• osoby, które pobierają: świadczenie socjalne wypłacane w okresie urlopu, zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia, wynagrodzenie przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego albo w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie, wynagrodzenie wynikające z odrębnych przepisów lub układów zbiorowych pracy,
• osoby, które pobierają świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia,
• osoby, które rezygnują z zatrudnienia, aby sprawować osobistą opiekę nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny, a także – jeżeli nie mieszkają z nimi –nad matką, ojcem lub rodzeństwem,
• osoby, które pobierają świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna,
• osoby, które pracują na podstawie umowy uaktywniającej (czyli nianie),
• osoby, które sprawują osobistą opiekę nad dzieckiem, oprócz osób, które podlegają tylko ubezpieczeniu emerytalnemu (art. 6b ustawy, por. podstawa prawna),
• członkowie rad nadzorczych wynagradzani z tytułu pełnienia tej funkcji.

Podstawa prawna

Art. 1, 6 oraz 6a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.).