Zgłoszenie ubezpieczonego / członka rodziny ubezpieczonego

Zgłoszenie ubezpieczonego

Każda osoba, która jest objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi oraz (lub) zdrowotnym, musi być zgłoszona do ubezpieczeń.

Jak zgłosić siebie do ubezpieczeń

Samodzielnie zgłaszasz się do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i zdrowotnego albo tylko do ubezpieczenia zdrowotnego w ciągu 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia, jeśli jesteś:

• osobą, która prowadzi pozarolniczą działalność,
• duchownym, który nie jest członkiem zakonu lub klasztoru,
• pracownikiem, który przejął obowiązki pracodawcy¹ (podmiotu zagranicznego niemającego w Polsce siedziby ani przedstawicielstwa). 

Gdy jesteś twórcą lub artystą zgłaszasz się w ciągu 7 dni od dnia, w którym otrzymasz decyzję Komisji ds. Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców. Komisja ta ustala, od kiedy rozpoczynasz działalność twórczą lub artystyczną.

Ważne! Jeśli jesteś osobą, która rozpoczyna wykonywanie działalności gospodarczej, to możesz zgłosić się do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego łącznie ze składanym wnioskiem o wpis w CEIDG. W ten sposób możesz zgłosić też swoich członków rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego. Na podstawie danych przekazanych z CEIDG sporządzimy:

• Twoje zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych - na formularzu ZUS ZUA, lub
• Twoje zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego – na formularzu ZUS ZZA,
• zgłoszenie członków Twojej rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego – na  formularzu ZUS ZCNA.

Zgłoszeń dokonamy od dnia rozpoczęcia prowadzenia przez Ciebie działalności gospodarczej. Zatem nie musisz ich sam sporządzać ani przekazywać do ZUS.

Kiedy zgłosić pracownika do ubezpieczenia

Jeśli zatrudniasz:

• pracownika, np. na umowę o pracę, umowę zlecenia lub umowę o pracę nakładczą, zgłoś go do ubezpieczeń w ciągu 7 dni od dnia zatrudnienia,
• pracowników skierowanych do pracy lub służby za granicą w przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, stałych przedstawicielstwach przy ONZ i innych misjach lub misjach specjalnych, a także w innych polskich placówkach, instytucjach lub przedsiębiorstwach zgłoś ich do ubezpieczeń najpóźniej w terminie rozliczania i opłacania składek za miesiąc, w którym powstał obowiązek ubezpieczeń społecznych.

Kiedy zgłosić się do dobrowolnych ubezpieczeń

Zgłoś się do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w wybranym przez siebie terminie – złóż do nas formularz ZUS ZUA. Nie może to być data wcześniejsza niż dzień złożenia formularza.

Kto zgłasza osobę sprawującą opiekę

Jeśli sprawujesz osobistą opiekę nad dzieckiem², to my zgłosimy Cię do ubezpieczeń. Wypełnij tylko i przekaż nam oświadczenie o zamiarze podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym lub odpowiednio ubezpieczeniu emerytalnemu.

Jakie dokumenty są potrzebne do zgłoszenia

Zgłaszasz siebie lub inne osoby do odpowiednich ubezpieczeń:

• na formularzu ZUS ZUA – jeżeli osoba, którą zgłaszasz, podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu lub tylko ubezpieczeniom społecznym,
• na formularzu ZUS ZZA – jeżeli osoba, którą zgłaszasz, podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu,
• gdy wykażesz daną osobę w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA – z właściwym kodem tytułu ubezpieczenia w przypadku osób przebywających na urlopach wychowawczych lub pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Jak zgłosić członka rodziny osoby ubezpieczonej

Członków rodziny zarówno swoich, jaki i osób zgłaszanych przez Ciebie do ubezpieczenia zdrowotnego (np. pracowników, zleceniobiorców) zgłaszasz do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZCNA.

Za członka rodziny – dla celów ubezpieczenia zdrowotnego – uważa się:

• dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli uczy się dalej w szkole lub zakładzie kształcenia nauczycieli lub odbywa kształcenie w uczelni lub szkole doktorskiej – do ukończenia 26 lat, natomiast jeśli dziecko ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku,
• małżonka,
• wstępnych (np.rodziców, dziadków itp.), którzy są we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą ubezpieczoną.

Ważne! Dziadkowie mogą zgłosić wnuka tylko wtedy, gdy żaden z jego rodziców nie jest:

• objęty obowiązkowo ubezpieczeniem zdrowotnym,
• uprawnionym do świadczeń na podstawie przepisów o koordynacji z tytułu wykonywania pracy lub pracy na własny rachunek,
• objęty dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Zgłoś członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego, jeśli:

• nie ma on obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, np. jako pracownik, zleceniobiorca, osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, bezrobotny itp.,
• nie jest uprawniony do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koordynacji systemów zaopatrzenia społecznego w zakresie udzielania rzeczowych świadczeń zdrowotnych.

Ile masz czasu na zgłoszenie 

Zgłoszenia swojego członka rodziny dokonujesz w ciągu 7 dni od zaistnienia okoliczności uzasadniającej to zgłoszenie.
Członków rodziny zatrudnianych przez Ciebie ubezpieczonych zgłoś natomiast w ciągu 7 dni od dnia, w którym ubezpieczony poinformował Ciebie o konieczności jego zgłoszenia. 

¹ na podstawie art. 109 rozporządzenia Rady (EWG) nr 574/72 lub art. 21 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009.

² na podstawie art. 6a i 6b ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.).