Kogo dotyczy Umowa?
11 maja 2015
Umowa obejmuje osoby prześladowane przez reżim narodowosocjalistyczny oraz członków rodzin tych osób, które ze względu na miejsce zamieszkania w Polsce nie otrzymały świadczeń z tytułu okresów zatrudnienia w getcie na podstawie niemieckich przepisów emerytalno-rentowych.
Kto może ubiegać się o niemieckie świadczenie?
Niemieckie świadczenia z tytułu zatrudnienia w getcie przyznawane są w oparciu o niemieckie przepisy obowiązujące w zakresie ubezpieczeń emerytalno-rentowych2).
W ramach niemieckich świadczeń emerytalno-rentowych osoby, które były zatrudnione w getcie mogą ubiegać się przede wszystkim o emeryturę podstawową po ukończeniu 65 roku życia.
Warunkiem nabycia prawa do niemieckiej podstawowej emerytury jest posiadanie co najmniej 5-cio letniego okresu ubezpieczenia (60 miesięcy kalendarzowych). Staż ten może być spełniony w oparciu o niemieckie okresy składkowe (okresy składkowe z tytułu zatrudnienia w getcie zgodnie z Ustawą ZRBG) i okresy zastępcze (na przykład okresy prześladowania przez reżim nazistowski lub okresy pobytu za granicą związanego z prześladowaniem do dnia 31 grudnia 1949 r., przebyte po ukończeniu 14 roku życia, okresy noszenia Gwiazdy Dawida). Jeżeli okresy pracy w getcie i okresy zastępcze były krótsze niż 5 lat, możliwe jest uzupełnienie brakującego okresu zatrudnienia w getcie, polskimi okresami ubezpieczeniowymi. Oznacza to, że w sytuacji, gdy prawo do świadczeń wynikających z niemieckiej Ustawy ZRBG nie powstanie wyłącznie na podstawie niemieckich okresów, wówczas niemiecka instytucja ustali, czy prawo do świadczenia powstanie po uwzględnieniu okresów polskich.
Przykład
Pani Sara w czasie II wojny światowej pracowała przez 2 lata w warszawskim getcie. Po wojnie pracowała w Polsce przez 25 lat. Ponieważ Pani Sara wykazała krótszy niż 5 lat okres pracy w getcie, niemiecka instytucja doliczy do tego okresu 25 lat pracy w Polsce. Pani Sara spełni więc warunek wykazania co najmniej 5-cio letniego okresu ubezpieczenia w celu nabycia prawa do niemieckiego świadczenia.
Osoby, które w czerwcu 1997 r. nie ukończyły 65 lat, mogą ubiegać się o przyznanie wcześniejszej emerytury, nie wcześniej jednak niż po ukończeniu 60 roku życia.
Warunki wcześniejszej emerytury:
- emerytura dla kobiet:
ukończenie 60 roku życia oraz staż ubezpieczeniowy wynoszący 180 miesięcy (15 lat) okresów składkowych i zastępczych. Dodatkowo, w tych 180 miesiącach muszą być odprowadzone obowiązkowe składki za pracę lub działalność podlegające ubezpieczeniu za co najmniej 121 miesięcy po ukończeniu 40 roku życia;
- emerytura dla ubezpieczonych o długoletnim okresie ubezpieczenia
ukończenie 63 roku życia oraz staż ubezpieczeniowy wynoszący 35 lat okresów zgodnie z prawem emerytalnym (okresów składkowych i zastępczych oraz okresów nieskładkowych, tj. okresów zaliczalnych).
Wypłata wcześniejszej emerytury między 60 a 65 rokiem życia jest jednak zależna od osiąganego dochodu. Jeżeli uzyskiwany był dochód z zatrudnienia powyżej dopuszczalnego limitu, emerytura może być wypłacana tylko w kwocie zmniejszonej albo niewypłacana wcale. Natomiast emerytura osób, które w czerwcu 1997 r. osiągnęły wiek 65 lat, nie podlega ograniczeniu z tytułu uzyskiwanego dochodu.
O przyznanie renty rodzinnej po śmierci osoby prześladowanej może ubiegać się wdowiec/wdowa. Renta rodzinna może być wypłacana tylko wtedy, jeżeli spełniony jest staż ubezpieczeniowy wynoszący 60 miesięcy i wdowiec/wdowa nie zawarł/a ponownego związku małżeńskiego. Przy wypłacie renty rodzinnej należy uwzględnić dochód własny uzyskany np. z pracy lub działalności gospodarczej lub z tytułu pobierania emerytury. Jeżeli dochód przekracza kwotę wolną, tj. niepowodującą zmniejszenia lub zawieszenia świadczenia, to renta może być wypłacana tylko w kwocie zmniejszonej albo niewypłacana wcale.
2)Świadczenia wypłacane na podstawie ustawy ZRBG są świadczeniami emerytalnymi lub rentowymi, przyznawanymi i wypłacanymi zgodnie z niemieckimi przepisami prawnymi obowiązującymi w zakresie ustawowego ubezpieczenia emerytalno-rentowego. Specyfika tej ustawy polega na tym, że umożliwia ona nabycie świadczeń emerytalno-rentowych, które w części wypłacane są za okresy zatrudnienia w getcie. Dlatego też, świadczenia z tytułu zatrudnienia w getcie zazwyczaj nie są samodzielnymi świadczeniami, lecz świadczeniami wypłacanymi w ramach przyznanych świadczeń emerytalnych lub rentowych (np. renty rodzinnej).